Der Artikl is im Dialekt Hausrukfiatlarisch gschriem worn.

Da Muhammad Yunus (Bengalisch: মুহাম্মদ ইউনূস, Muhāmmad Iunus; * 28dn Juni 1940 in Chittagong) is a Wiatschoftswissnschoftla und Bankbedraiwa aus Bangladesch.

Da Fridnsnoböbraisdrega Muhammad Yunus

Fu eam schdaumt de Ide und de Fawiaklichung fum Sisdem fu de Mikrokredit, bai dem si oame Leit, de sunst nia wo an Kredit griang dadn, si fia a konkrets Brojekt a Göd ausboang kinan und so a kloans Gscheft aufbaun kinan. Mid oft gauns kloane Gödsumen kau ma soiche Leit schau dabai höfn, wiatschoftlich söbschdendig zan wean und so a wiatschoftliche Entwiklung in recht oame Lenda in Gaung bringa. Fia sei Aungaschmau in dem Bereich hod a 2006 sogoa in Fridnsnoböbrais griagt. Da Yunus Muhammad is a da Gründa fu da Gameen Bank, de si auf soiche winzige Kredit schbezialisiad hod und ea is seid'n 1983ga Joa deara ia Diarekda.

Sai Lem Werkeln

Da Yunus Muhammad is 1940 ois drits Kind fu ana muslimischn Familie in Chittagong auf d'Wöd kema, in ana Zeid wo de Gegend nu zu Britisch Indien ghead hod. Sai Fota woa da Hazi Dula Mia Shoudagar, a Juwelia und sei Muada d'Sofia Khatun. Insgesaumt hod de Familie 9 Kinda ghobt. Seine easchdn Joa hod a aussahoib fu Chittagong in Hathazari fabrocht und im 1944ga Joa is sei Familie noch Chittagong söwa zong, wos heit de zwoat gresde Schdod fu Bangladesch is. Ea is daun doat in d'Lamabazar Primary School gaunga. Im 1947ga Joa is Britisch Indien unobhengig woan und in Yunus sei Hoamad is zum neich grinddn Pakisdan dazua kema. Schbeda hod a daun de Aufnaumebrüfung fia d'Chittagong Collegiate School gschoft und zwoa ois 16t besda fu 39.000 Leit aus gauns Ostpakisdan de si doat bewoam haum. In seina Schuizeid doat woar a a bai de Bfodfinda dabai und is domois schau a weng in da Wöd umadum kema. Ea is noch Westpakisdan gfoan, woa in Indien und sogoa amoi auf an Bfodfindadrefn in Kanada. Schbeda auf'n Chittagong College hod bai kulturele Akzionen midgmocht und sogoa an Brais griagt fia a Deataschdikl wo a midgschbüd hod.

 
Da Muhammad Yunus auf Bsuach bai seina ehemoling Schui, da Chittagong Collegiate School, 2003.

Im 1957ga Joa hod da Yunus Muhammad augfaungt Wiatschoft zan schdudian und zwoa auf da Dhaka University und hod doatn im 1960ga Joa sein Betscheloa gmocht und 1961 an Masda. Danoch is a auf da Uni blim und hod am Insdidut fia Wiatschoftswissnschoftn bai de Brofessa Nurul Islam und Rehman Sobhan ois Foaschungsassisdent goawat. Ob 1961 woar a a schau Lektoa auf'n Chittagong College und hod nembai sogoa nu a Gscheft aufgmocht, nemli a Fabokungsfiama.

Im 1965ga Joa hod a daun a Schdipendium griagt und is in de USA zan schdudian gaunga. Doat woar a auf da Vanderbilt University, wo a im 1969ga Joa sein Dokda gmocht hod. Fu 1969 bis 1972 woar a daun Assisdenzbrofessa auf da Middle Tennessee State University in Murfreesboro in Tennessee.

Wia im 1971ga Joa in seina Hoamad a Griag ausbrochn is, bai dem Ostpakidan fu Westpakisdan unobhengig wean woit, hod a in de USA gemainsaum mid aundane Bengali de doat glebt haum a Biagakomite grindd um doatn Untaschdüzung fia de Unobhengigkaid zan oaganisian. Nochn Griag is a ins jez neich grindde und fu Westpakisdan unobhengige Bangladesch zruk gaunga und hod doat gemainsaum mid seim ehemoling Brofessa in Nurul Islam fia de Regiarung ois Wiatschoftsplana goawat. Fu dem Bosdn is a owa recht schnö entdeitscht gwen und is desweng liawa ois Leara zu da Chittagong University gaunga und doat Schef fum Wiatschoftsinsdidut woan. Im 1974ga Joa, wia noch ana Iwaschwemung grod a grosse Hungasnod woa, hod a augfaunga, noch neiche Rezept zan suacha, wia ma de bitane Oamut fu de Leit in Bangladesch reduzian kintad. Ea hod dafia a Foaschungsbrojekt gschdart iwa de wiatschoftliche Entwiklung in da lendlichn Gegend und hod dabai mearane neiche Konzept entwükit de in de negsdn Joa a fu da Regiarung fu Bangladesch aufgrifn und dailwais umgsezt woan san. Dazua hod a neiche Foam fu da laundwiatschoftlichn Bewiatschoftung ghead und a neichs Konzept fia de Doaffawoitungen. In de schbodn 70ga Joa is de Ide fu deara Doaffawoitung (auf Bengalisch: gram sarkar) fu da domoling Regiarung untam Ziaur Rahman umgsezt woan und ois zusezlichn Bfaila fu da Fawoitung etabliad woan. Bis 2003 san im gaunzn Laund 40,392 soichane Doafregiarungen grindd woan. In de lezdn Joa hods owa fu da juarisdischn Sait oiwai wida Kritik an dem Doafregiarungssisdem gem, wai des eigentli an da Fafossung foabai inschdaliad woan is und im August 2005 hod da owasde Grichtshof fu Bangladesch de söbschdending Doaffawoitungen fia fafossungswidrig und damid ilegal eaklead.

D'Grameen Bank Werkeln

Im 1976ga Joa woa da Yunus Muhammad auf Bsuach in Jobra, am Doaf ned waid wek fu da Chittagong University, und hod doat eafoan wia schwa dass fia oame Leit is an Kredit zan griang. A Grupn fu Waiwalaid hod doat a Brojekt bedrim, wos aus Bambus Möwin und aundane Sochan gmocht haum, owa se haum so weng Göd ghobt, dass zan aikaufn fum Bambus an Kredit aufnema miassn haum zu hoche Wuchazinsn. Auf des aufi hod a denane 42 Frauen aus seina aiganen Doschn an Kredit fu 27 US-Dollar gem, wos eana schau recht fü waida ghoifn hod, obwoi des so a kloane Sume fu Göd woa.

 
D'Zentrale fu da Gameen Bank in Dhaka, da Haubtschdod fu Bangladesch

Do is a drauf kema, das ma mid soichane kloan Gödbedreg a schau fü bewiakn kau, foa oim wai de oamen Leit a oft guade Iden fia a Gscheft hedn, woss owa daun oft ned umsezn kinan, wai eana des bissl Schdartkapital, wos ma dafia brauchad, a schau föd. Noamale Bankn haum owa an so am winzing Gscheft mid oame Leit koa Intaress ghobt und so is denan neta de Möglichkaid blim, zu am Zinswuchara zan gee oda de Ide iwahaupt zan blaim lossn. De Ide fia soichane Mikrokredit woa ned gauns neich, wai schau da Dr. Akhtar Hameed Khan, da Gründa fu da pakisdanischn und heit bengalischn Akademia fia lendliche Entwiklung a enlichs Konzept ghobt hod, owa in Yunus Muhammad is bewust woan, das oafoch a Inschdiduzion oda nu bessa glai a aigane Bank fia soiche Mikrokredit föd. Im Dezemba 1976 iss eam gelungen, das a fu da schdotlichn Janata Bank an Kredit kriagt, mid dem a daun nu mea soichane Mikrokredit fagem hod kina. Nochdem im 1982ga Joa sei Inschdiduzion schau 28.000 Mitglida ghobt hod, oiso Leit de fu eam an Mikrokredit griagt haum, hod a aus dem Prowebedrim im 1983ga Joa a richdige Bank gmocht, nemli de Grameen Bank. Des Woat hoast auf Bengalisch so fü wia Doafbank.

As Konzept fu deara Bank is, dass an oame Leit, befoazugtawais Waiwalaid, kloane Kredit fagibt. De Kredit miassn owa fia a konkrets Brojekt fawent wean, mid dem si de Leit a aigane Ainkomensbasis schofn kinan, oiso a Gscheft gründn, oda wos zan produzian aufaunga, a Rikscha kaufn fia a aigane Taxifiama, Singal kaufn damid ma Hendl zichtn kau und so waida. D'Wiawalaid han desweng befoazugt, wai de oft d'Familie dahoidn miassn und a soagsauma mim Göd umgengan. Bai de Maunsbüda is oiwai de Gfoa, dass mid so am Mikrokredit ins negsde Wiatshaus gengan und des Göd doat am Buz haun. Ois zusezliche Obsicharung hod nia wea aloa an Kredit griagt, sondan oiwai a Grupn fu Leit, de gemainsaum wos mocha woin und aso a gemainsaum ois Biagn fian Kredit faauntwoatlich san. Daduach han owa de Leit dazua motiviad woan, dass in eanam Doaf oda in eanara Nochbaschoft zaumoawatn und gemainsaum wos auf d'Fiass schdön und ned jeda fia si söwa und womegli genganaund.

Des Konzept fu de Mikrokredit woa fu Aufaung au recht eafoigreich und de mearan Brojekt de so finanziad woan san, haums gschoft, dass ned neta in Kredit zruk zoin kinan sondan das wiakli a guad geads Gscheft fia de Leit draus wiad. Drozdem is in Yunus Muhammad sei Grameen Bank fu fü Seitn kritisiad woan. Religiese Moslems haum eam foa gwoafn, das a de Waiwalaid befoazugt und das de koa aigans Gscheft aufbaun brauchan, wai des a Soch is, de fia de Maunsbüda resaviad is. Des is so waid gaunga das islamische Klearika gsogt haum, a so a Frau deaf wauns amoi schdiabt koa islamischs Begrebnis griang. Kritik is owa a fu linke Marxisdn kema, de wida gsogt haum, das so a Kreditsisdem blos in Kapitalismus in d'Hend wiatschoft und liawa da Schdod gscheite Brojekt fia a wiatschoftliche Entwiklung mocha soid.

Entgeng ola Kritik is de Grameen Bank owa recht eafoigreich gwen und hod oiwai meara Mikrokredit fagem kina. Ma hod a schnö amoi neiche Gscheftsföda aufbaud. Ob'n 1989 Joa san sukzessiv neiche Brojekt dazua kema, zeascht a Schdifdung fia Fischa, daun a aigane Bauanschdiftung, a Schdifdung fia Leit de a Dexdilien produzian woin bis in lezda Zeid sogoa a aigane Grameen Schdifdung fia Software, Intanet und sogoa Delefon. Des Konzept fum Village Phone (auf Bengalisch Polli Phone), oiso Doafdelefon, schaud aso aus, das wea an Mikrokredit griagt das a si a Hendi kaufn kau und dafia lost a de Leit fu seim Doaf fia a kloane Gebüa delefonian, wauns iagend wos wichdigs ausmocha miassn oda Gscheftspartna oda Fawaunte fu wo aundas auruafn woin. Dea mim Delefon kaun so a kloans Gscheft draus mocha und de Leit im Doaf kinan laida mid Ausweats komunizian, wos a fia eana Gscheft oft a Foadail sei kau. Aussadem keman so de Leit zaum und neiche Iden fia Gscheft keman so z'Schdaund. Bis 1997 haum so 260.000 Leit a Hendi griagt und iwa 50.000 Deafa, in denans foahea koa Delefon gem hod, haum jez oans.

De Grameen Bank hod bis heit (Schdaund Juli 2007) iwa 6,8 Miliardn US-Dollar an Mikrokredit fagem und zwoa an iwa 7,4 Milionen Leit. Dabai hüft de Bank owa ned neta de oamen Leit sondan se mocht sogoa Gewin dabai und kaun aso jeds Joa mea Kredit fagem und a in aundane oame Lenda in Asien, Afrika und a Südamearika expandian.

Noböbrais Werkeln

Im Joa 2006 hod da Muhammad Yunus und sei Grameen Bank in Fridnsnoböbrais griagt, wia eanan Kaumbf geng de Oamud und eanan Baidrog zu ana wiatschoftlichn Entwiklung in de eamsdn Gegendn fu da Wöd. Zu da Braisfalaiung in Oslo am 10dn Dezemba 2006 is a ehemoiga Kreditnemarin kema, d'Mosammat Taslima Begum, de 1992 an Mikrokredit bai da Grameen Bank aufgnuma hod damid si si a Goas kaufn kau und de in de Joare danoch eafoigreiche Untanemarin woan is. Se hod schdöfadretend fia ole aundan in Brais iwanuma.

Damid hod zan easchn Moi a Fiama an Noböbrais griagt und ned a oanzöna Mensch oda a Hüfsoaganisazion oda so wos. De Entscheitung fum Noböbraiskomite is desweng a fu maunche Leit kritisiad woan, ned wais an da Peason fum Muhammad Yunus wos zan kritisian gab, sondan wai se da Mainung woan, das ma damid des kapitalisdische und neolibarale Entwiklungsmodel, wias fu de USA recht propagiad wiad, untaschdüzt. Aundane song wida, das de Moaktwiatschoft jo ned grundsezlich wos schlechts is und em de Grameen Bank a supa Baischbü dafia is, wias a rena kintad.

Zitate fu eam Werkeln

Sain Wunsch fia de Zukunft hod a in foigendn Soz foamuliad:

„Iagend waun wean unsare Önkin ins Museum gee miassn, damid si si doat auschaun kinan wos Oamud amoi woa.“

Muhammad Yunus, The Independent, 1996: One day our grandchildren will go to museums to see what poverty was like

Aunlesslich fu da Iwareichung fum Noböbrais in Oslo hod a foigendes gsogt:

D'Oamud is a Bedroung fum Fridn.“

Muhammad Yunus, Der Standard, 11. Oktober 2007

Doat hod a a kritisiad, das des wichdigsde bolitische Zü in lezda Zeid neama de Bekembfung fu da Oamud woa, sondan das seidn Öfdn Septemba 2001 de Bekembfung fum Terrorismus fü wichdiga woan is, obwois des oane filaicht one'm aundan goa ned gawad:

Owa daun is da Öfde Septemba kema und da Irakgriag und auf amoi is de Wöd dafau okema den Dram zan fawiaklichn, wai si d'Aufmeaksaumkaid fu de bolitischn Fiara fum Griag geng de Oamud auf'n Griag gengan Terrorismus falogat hod.

Muhammad Yunus, Der Standard, 11. Oktober 2007

Literatua Werkeln

fu eam Werkeln

iwa eam Werkeln

  • Jens Schröder, GMB Akash: Die Barfüßer-Bank. Nazma Begums Anleihe auf die Zukunft. GEO 10/2006, S. 94-102, Gruner + Jahr, Hamburg
  • David Bornstein: The Price of a Dream. Oxford University Press, 2005

Im Netz Werkeln

 
Dea Artike is ois berig in de Hall of Fame (Ruhmeshoin) aufgnumma worn.