Der Artikl is im Dialekt Hianzisch gschriem worn.

Schach is a Gschbüü fia zwoa Leit wous ma sait a boa houndat Joa mid noch de jezign Rejgnln schbüün duat. Iwlichawais schbüüt ma Schach auf aan Schbüübrejll mid ocht moi ocht Fööda, des wos schwoazz und waiß kariat is.

Schachfiguan

Es ejnlichste Gschbüü wous ma hait z doog no schbüüt is es thailejndische Schach oda Makruk. In Kina, Vietnam, Korea und Japan wean schach-ejnliche Gschbüü gschbüüt, wou mar aa an keeini matt sejzn muaß. Wäu ma de owa in Eiropa nua schwaa z kaffn griagt und wäu ma si do kinäsische Zoachn meaggn miassad, wean de bai uns ned so oft gschbüüt.

Schachfiguan Werkeln

Grundstöllung Werkeln

Beim Schach gibz segs faschiidane Figurln: Dam, Keeni, Laifa, Schbringa (oda Ressl), Tuam und Baua.

abcdefgh
88
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Grundstöllung

Zig Werkeln

Keeni
abcdefgh
88
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Tuam
abcdefgh
88
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Laifa
abcdefgh
88
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Dam
abcdefgh
88
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Ressl
abcdefgh
88
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh
Baua („X“ san Fööda, wo a schlogn kunntad)
abcdefgh
88
77
66
55
44
33
22
11
abcdefgh

Roschaad Werkeln

 
Kurze Roschaad
 
Launge Roschaad

Da Doubblzug odaraa Zug, wo ma min Keeni und aan Tuam zgleich foan duat. Es gibd a kuaze und a launge Roschaad. Es geht owa ned allewäu, sundan nua,

  • waun da Keeni und da Tuam no koan Zug gmocht haum
  • waunn zwischn de Zwaa nix aundas stehd
  • waunn da Keeni iwa koana Föida foad, woraa gschlogn wuarad
  • und waun da Keeni vua und noch da Roschaad ned im „Schach“ steht
  • da Tuam is „echt“, des hoaßt, er is koa umgwaundlta Baua

Eagebnis Werkeln

Matt Werkeln

Is es eignlich Züü fo an Schachgschbüü. Matt is ma, wau ma mit sain Keeni weggafoan miassat, wäu a sunstn gschlougn wuarad, owa ned kau, wäul a iwaroi aundas genauso in da Tindn sitzt.

Aufgob Werkeln

Is Gschbüü kaun obaraa aus sei, waun aana fo de zwa Schbüüla aufgibt, indem a sein Keeni floch hilegt.

Patt oda Remii Werkeln

Da Keeni is zwoa ned bedroht, ma kau owa koan Zug ned mochn, ohne doss da Keenig gschlogn wurad. Oda es san kaane Figurln mea do, mid denan ma a „Matt“ zsaumbrachtad (mid Laifa oda Ressl alloa gehd des ned).

Wejdmoasta Werkeln

S hod 16 Wejdmoasta gebn, grad is da Magnus Carlsen z Norwegn da aktuella Tschämpjen. A hod an Diadl 2018 gegn Fabiano Caruana ausn USA vataidigt.

Schau aa Werkeln

Im Netz Werkeln