Der Artikl is im Dialekt Owaöstareichisch gschriem worn.

Villa rustica (Pluaral villae rusticae) hoast ma auf Latein a Laundhaus oda s Haupthaus fu ana gressan Laundwiatschoft. Im remischnReich woan de Villae rusticae da Mitlbunkt fu am Latifundium, oiso am laundwiatschoftlichn Grosgrundbsiz, dea aus am Haupthaus beschdaundn hod und mearane Wiatschoftsbautn wia Schdodl, Droadlkostn, Schoi und maistns sogoa a Bod, de inahoib fu am gmauatn Hof gleng san. In de remischnBrovinzn woan de Villae rusticae fia d Noarungsmitlbrodukzion zuaschdendi.

Bauwais und Inventar Werkeln

 
Isometrische sicht fu ana Poatikusvilla mid Ekrisalitn
 
Frontalsicht fu ana Poatikusvilla mid Ekrisalitn
 
Schematische Skizn fu ana Villa urbana
 
Gesamtansicht vo da Villa Rustica in Nördlingen-Holheim. 1: Haupthaus; 2: ghoazdes Bod; 3–7: Wiatschoftbautn; 8: Hofmaua; 9: Verbindungsmaua.

In Italien hod s Haupthaus fu ana Villa rustica maisdns an grossn Inenhof ghobt, um den rundumadum de Wiatschoftbautn gschdaundn san. S oft zwoa-etaschige Haus fia de Leit zan wona woa maisdns auf da nöadlichn Hofseitn. In de galischn und geamanischn Brovinzn woa s Haupthaus oft im Stil fu ana Poatikusvilla: Doat bschded d Foadaseitn aus de Ekrisaliten und am Poatikus dazwischn, oiso ana ofanen Sailnhale. D Won- und Oawadskauman fum Haushean und seina Familia grenzn diarekt an dn Poatikus draun.

D Villae rusticae haum maistns ghoazde Bodezima ghobt oda a aigens Bodhaisl, oft woan a oazöne Zima iwa a Fuasbonhaizung (Hypokaustn) zan hoazn. Fost oiwai haum s a an Köla ghobt, dea entweda ois Schbais und Foarodskauma fawent woan is, oda ois Hausheiligtum mid am Altar fia de Larn und aundane Schuzgodheitn.

Laundwiatschoft Werkeln

Da Haushea (dominus) fu ana Villa rustica woa oft a bensioniada Soidod, dea sei Milideazeid odeant ghobt hod und in da jewailing Brovinz in de lokale Infrastruktua integriad woa, zu da Fasoagung fu ana Schdod oda ana Milideagarnision, de in da Umgebung gleng is. Waun auf ana Villa rustica im Duachschnid 50 Leit und Oawadsgreft glebt haum, daun haum de so fü Lemsmitl broduzian kina, dass nu fia umara 20 Leit in da Schdod oda 20 Soidodn in ana Garnision gnua gwen is. Bsondas efizient woan de domolign Aunbaumetodn nemli nu ned. Aus dem kau ma zan Baischbü ausrechna, das a Grosschdod wia Carnuntum mid 40.000 Bewona und doat schdazioniade Soidodn umara 2.000 Villae rustica braucht hod fia de Fasoagung mid Lemsmitl. A waun dazua natiali a de Fasoagung iwa waidan Haundl und Fischarai megli woa und so a Entlostung fia de Bauan fu da Umgebung bedeit hod. S Laund und de Okaflechn, wos de 100.000 Bauan zua Fasoagung braucht haum woa auf jedn Foi gscheit gros. Oloa an dea Rechnung siagt ma, dass a in da Gegend fum Donaulimes nu an Haufn römische Laundhaisa zan findn gem muas, de bis jez nu ned archeologisch ausgrom woan san.

A Villa rustica hod iare Woan ungefea bis 50 km Entfeanung in d negsde Schdod glifat und zwoa am liabstn iwan Wossaweg auf an Flus, waun des megli woa oda auf de remischnSchdrossn. D Bewiatschoftung hod entweda da Haushea söwa iwawocht oda ea hod an Fawoita aigschdöd, dea je noch Weda und Joareszeid d auschdeade Oawad auf d Laundoawata fadaild hod. Des woan entweda Sklafn ('servus / servi), frai glossane oda Fraie (liberius / liberii).

Schau domois haum se de Villa rusticae an de Eafoadanis fum iwaregionaln Moak im remischnReich aubassn miassn und haum bai beschdimte Brodukte ned neta fian lokaln Moak broduziad. So san zan Baischbü de Bauan in Italien in Konkuarenz zu de Broduzentn in de Brovinzn gschdaundn. De Hispania Tarraconensis und Galien woan bekaunt fia eanan Expoat fu Wai und Ö. Aussadem hod s in Galien a fü Lampiwiatschoft gem und daduach a grosse Brodukzion fu Dexdilien aus Woi, Kas und Bökiflaisch. Egiptn (Aegyptus) und aundane afrikanische Brovinzn woan de grossn Droadbroduzentn fum Römischn Reich. Ma woas zan Baischbü a, das Olifnö ausn Mitlmearaum noch Noricum expoatiad woan is.

Sondafoam villa urbana Werkeln

Es hod am Laund owa ned neta Laundgüta gem, de gaunz auf meglichst efiziente laundwiatschoftliche Brodukzion ausglegt woan, sondan a luxoariöse Laundhaisa fia Senatoan und aundane wichdige politische Aumtsdrega. De haum auf soichane Laundhaisa in Soma fabrocht und desweng untascheitn si de Haisa fu de rain wiatschoftlichn Villae rustiuma Ma hoasts desweng a Villae urbanae, wais mea wia a komfoatables Schdodhaus baud woan.

D Geamanen auf de remischnHef Werkeln

Am End fum Römisch Reich is de Befökarung in de Grenzbrovinz duch Geamaneneinfele weniga woan und fü Villae rustica han neama benuzt woan und fafoin. Schau im 3. Joahundat han de Alemanen iwan retischn und owageamanischn Limes driwa und haum si in de Agri Decumates nida lossn. Doat is de Benuzung fu römische Laundhaisa archeologisch oft schwa zan nochwaisn. In aundane Gegendn haum de Geamanen schnö d römische Lemsoat augnuma und ma kau archeologisch ned so laicht zwischn ana remischnund ana geamanischn Benuzung fu de Villae rusticae untascheitn. An da Donaugrenz und im Foaoipnlaund woa owa de Gegend so dicht bewoidet, das si de Geamanen maistns bai ehemolige römische Launhaisa aiquartiad haum, wai doat schau grodets Okalaund foahaundn gwen is. In Bayern und Estareich hod ma desweng bai fost jeda gressan Bajuwarn-Sidlung a römische Villa rustica danem gfundn, zan Baischbü in Waging am Se und in Schdraubing. Im Siidwestn fu Deitschlaund hod ma neta bai da Villa Rustica fu Wrumlingen a sekundeare Nuzung fu da remischnBausubstanz duach Geamanen nochwaisn kina.

Villae Rusticae in Bayern und Estareich Werkeln

 
Dös Bod fu da Villa Rustica Tegelberg bai Schwangau
  • Villa Rustica in Meknlohe im Oidmüdoi[1]
  • Villa Rustica Etting IV und V, bai Ingolstadt[2]
  • Villa Rustica in Niadandoaf, Laundgrais Fraising[3]
  • Villa Rustica fu Schdraubin-Oibuag[4]
  • Villa Rustica fu Buagwainting bai Rengschbuag[5]
  • Villa Rustica Leitschdedn bai Schdarnbeag[6]
  • Villa Rustica Wernhardsberg/Rosnhaum[7]
  • Villa Rustica Marzoll, Reichahoi[8]
  • Villa Rustica Waging am Se[9]
  • Villa Rustica Erlstätt I/Traunstein[10]
  • Villa Rustica bai Doihaum in da Gmoa Wilhearing in Owaedareich[11]
  • Villa Rustica fu Oidhaum-Wonghaum in Owaedareich
  • Villa Rustica fu Oidhaum-Simetsbeag in Owaedareich[12]
  • Villa Rustica bai Freindoaf, südlich fu Tuln in Nidaestareich[13]
  • Villa Rustica in Löfiboch, Beziak Hartbeag in da Schdaiamoak[14]
  • Villa Rustica Elling, bai Moosdoaf, Bezaik Braunau, Owaestareich[15]
  • Villa Rustica Kraiwiesen Eugendorf, im soizbuaga Flochgau
  • Villa Rustica Hoiwaung, Soizbuag[16]
  • Villa Rustica Lesendorf, in Owalienz in Ostdiaroi[17]
  • Villa Rustica Nussdoaf-Debant in Ostdiaroi, s "Zwergengebäude"[18]
  • Villa Rustica Kaltern I, Caldaro/Kaltern baim Kaltarase in Siddiaroi[19]
  • Villa Rustica Rankweil-Brederis in Foararlbeag[20]
  • Villa Rustica fu Niklsdoaf im Buagnlaund[21]
  • Villa Rustica fu Halbturn im Buagnlaund[22]

Beleg Werkeln

  1. Villa Rustica in Möckenlohe im Naturpark Altmühltal@1@2Vorlage:Toter Link/www.personenschiffahrt.de (Seite nicht mehr abrufbar; Suche in Webarchiven)
  2. Archäologie Aktuell - Entdeckungen und neue Funde aus der Region Ingolstadt Archivierte Kopie. Archiviert vom Original [1] am 24. Jenna 2008; abgerufen am 27. November 2007.
  3. Römische Villa rustica in Mauan/Niadandoaf@1@2Vorlage:Toter Link/archaeologischer-verein-lkr-freising.de (Seite nicht mehr abrufbar; Suche in Webarchiven)
  4. Der römische Gutshof (villa rustica) von Straubing–Alburg
  5. Villa Rustica von Burgweinting
  6. Villa Rustica Leutstetten, 82319 Starnberg
  7. Der Via-Julia-Radweg durch das ehemalige Pons Aeni
  8. Marzoll, Bad Reihenhall
  9. Waging I - Villa Rustica Waging I - Villa Rustica (Memento des Originals [2] vom 18. Juli 2011 im Internet Archive)   Info: Der Archivlink wurde automatisch eingesetzt und noch nicht geprüft. Bitte prüfe Original- und Archivlink gemäß Anleitung und entferne dann diesen Hinweis.@1@2Vorlage:Webachiv/IABot/www.burgendaten.de
  10. Erlstätt I, Traunstein, Bayern Erlstätt I, Traunstein, Bayern (Memento des Originals [3] vom 18. Juli 2011 im Internet Archive)   Info: Der Archivlink wurde automatisch eingesetzt und noch nicht geprüft. Bitte prüfe Original- und Archivlink gemäß Anleitung und entferne dann diesen Hinweis.@1@2Vorlage:Webachiv/IABot/www.burgendaten.de
  11. AIS-OOE - Wilhering - villa rustica -Thalham@1@2Vorlage:Toter Link/www.limes-oesterreich.at (Seite nicht mehr abrufbar; Suche in Webarchiven)
  12. Nihil est agri cultura melius.. Nihil est agri cultura melius.. (Memento des Originals [4] vom 17. Nóvémber 2007 im Internet Archive)   Info: Der Archivlink wurde automatisch eingesetzt und noch nicht geprüft. Bitte prüfe Original- und Archivlink gemäß Anleitung und entferne dann diesen Hinweis.@1@2Vorlage:Webachiv/IABot/homepage.univie.ac.at
  13. Ein völkerwanderungszeitliches Kriegergrab aus Freundorf, Tulln Archivierte Kopie (Memento des Originals [5] vom 4. Mai 2011 im Internet Archive)   Info: Der Archivlink wurde automatisch eingesetzt und noch nicht geprüft. Bitte prüfe Original- und Archivlink gemäß Anleitung und entferne dann diesen Hinweis.@1@2Vorlage:Webachiv/IABot/bda.at
  14. Villa rustica Hartberg Museen/Historisches Tiscover@1@2Vorlage:Toter Link/www.tiscover.at (Seite nicht mehr abrufbar; Suche in Webarchiven)
  15. Bundesdenkmalamt, Denkmale in Oberösterreich. Archiviert vom Original [6] am 30. Aprü 2009; abgerufen am 27. November 2007.
  16. Führung „römisches Hallwang“ mit Dr. Peter HÖGLINGER und Mag. Ulli HAMPEL [7]
  17. Gmoa Oberlienz, 30 m langes Gebäude mit ausgedehnter Heizungsnanlage
  18. Archäologische Forschungen in Nußdorf-Debant
  19. Kaltern I, Bozen, Südtirol Kaltern I, Bozen, Südtirol (Memento des Originals [8] vom 18. Juli 2011 im Internet Archive)   Info: Der Archivlink wurde automatisch eingesetzt und noch nicht geprüft. Bitte prüfe Original- und Archivlink gemäß Anleitung und entferne dann diesen Hinweis.@1@2Vorlage:Webachiv/IABot/www.burgendaten.de
  20. Freilichtmuseum "Römervilla" 6830 Rankweil-Brederis
  21. Zwei römische Ochsenskelette aus der Villa rustica von Nickelsdorf@1@2Vorlage:Toter Link/www.provincia.bz.it (Seite nicht mehr abrufbar; Suche in Webarchiven)
  22. VIAS - Vienna Institiute for Archaeological Science
  • Villae Rusticae in Deitschlaund - Linklistn
  • John T. Smith: Roman Villas. A Study in Social Structure. Routledge, London, 1997. ISBN 0-415-16719-1
  • John Percival: The Roman Villa. A Historical Introduction. Batsford, London, 1988 (Paperback).
  • Helmut Bender, Hartmut Wolff (Hrsg.): Ländliche Besiedlung und Landwirtschaft in den Rhein-Donau-Provinzen des Römischen Reiches. Passauer Universitätsschriften Band 2. Leidorf, Espelkamp, 1994.