Der Artikl is im Dialekt Hausrukfiatlarisch gschriem worn.

D Cohors I Montanorum (easchde Beag-Kohoatn) woa a römischs Regiment, des im easchdn Joahundat noch Grisdus in da Oipnregion ausghom woan is und aus lokale noarische Soidodn bschdaundn is. De Kohoatn Prima Montanorum woa a bai da Earowarung fu da westlichn Nochbaregion Raetia auf da Seitn fu de Röma dabai und is schbeda an da untan Donau im heiting Ungan und Bulgarien schdazioniad gwen. A Kohoatn hod zu deara Zeid 480 Mauna ghobt und woa in 6 Zentuarien zu je 80 Soidodn untadailt.

Grobschdoa fum remischnLegionea Marius Ructinus Filius fu da Cohors I Montanorum am Magdalensbeag in Keantn, dea wo im 25. Joa fu seina Milideazeid doat gschdoam is. Intressant han a de zwoa Edlwais gauns om.

Noarische Soidodn in da Römischn Legion Werkeln

 
Ausgrobungen am Magdalensbeag in Keantn

Im easchdn Joahundat noch Grisdus is des keltisch-iliarische Kinireich Noricum a Brovinz fum Römischn Reich woan. Im Gegensoz zu aundane Regionen is de Expansion fu de Röma in de Ostoipn koa diarekt milidearische gwen, sondan de Norika woan dafoa schau lenga mid Rom fabünt. De Fabindung is iwa de Zeid oiwai enga woan bis Noricum 15 foa Grisdus untam Kaisa Augustus zeascht a fu Rom obhengiga Vasalnschdod woan is und unta da Regentschoft fum Kaisa Claudius (41-54 noch Grisdus) diarekt a römische Brovinz woan is. De Alianz zwischn de Noarika und de Röma woa dabai fia baide Seitn wichdig. De Röma san so zum weatfoin und a fia s Milidea wichdign noarischn Schdoi kema, dea in de Oipn broduziad woan is und de Noarika haum in de Röma schdoake Fabündete ghobt, mid denan si si bessa geng aundane Grupn fu nöadlich fu da Donau fadaiding kina haum.

Das de Integrazion ins Römische Reich relatif fridlich ogrent is zoagt a de Dodsoch, das de Röma schnö amoi noarische Soidodn in eana aigans Milidea aufgnuma haum. Schau in da zwoatn Höft fum 1. Joahundat hod s sogoa a noarische Ainheit in da remischnArme gem, de Cohors I Montanorum. Aundane Einheitn, denan eana Naum auf Noricum hiideitn san aussadem a nu: Cohors I Noricorum, Cohors Alpinorum und Ala Noricorum.

Schau ausn Joa 98 bis 100 noch Grisdus is uns aus an Milideadiplom iwalifat, das de easchde Beagkohoatn sogoa ois Cohors I Montanorum Civium Romanorum bezaichnet wiad. [1] Des hoast, das de Soidodn fu deara Ainheit s römische Biagarecht ghobt haum und koane barbarischn Söldna woan. Aus archeologische Fund woas ma, das des Regiment in da Aunfaungszeid im heitign Keantn schdazioniad woa, in Virunum am heiting Magdalensbeag, und schbeda daun an de Donau falegt woan is. [2]

Gschicht fu da easchdn Beag-Kohoatn Werkeln

Waun de Cohors I Montanorum genau grindd woan is woas ma ned. Es is owa bekaunt, das schau bai da remischnEarowarung fu Raetia, oiso da heiting Schwaiz, Diaroi und Boarn zwischn Donau und In, noarische Einheitn auf remischa Seitn midkempft haum. Des woa in de Joa 16 bis 14 foa Grisdus, oiso zu ana Zeid wo Noricum nu koa diarekde römische Brovinz sondan a fabündete autonome Region woa. Im Gengsoz zu Noricum, is owa de schbedane Brovinz Raetia ned fridlich iwa a Bündnis zu Rom kema, sondan in am bluading Griag earowat woan, wo woaschainli de maisdn keltischn Leit doat entweda fadrim oda umbrocht woan san.

In da Zeid fum Kaisa Claudius (41-54 noch Grisdus) wiad Noricum ofiziel a römische Brovinz und de noarischn Einheitn han do woaschainli in d reguleare römische Legion integriad. Ausn Baigakriagsjoa 69 noch Grisdus (4-Kaisa-Joa), woas ma das de noarischn Einheitn auf da Seitn fum Kaisa Otho woan, dea owa neta gauns kuaz regiad hod. Wia fu de Legionen am Rhein da Vitellius zum Gegnkaisa ausgruafn woan is, hod da Schdodhoita fu Noricum, da Tampius Flavianus, seine Drupn am In aufgschdöd und eana in Weg noch Italien faschbead. De Infoamazion kimt fum Gschichtsschreiwa Tacitus, dea a schreibt, dass zu deara Zeid 8 Auxiliarkohoatn in Noricum gem hod und de Ala Aureliana (wo mid eventuel de Ala I Commagenorum gmoand sei kintad). [3]

Danoch woa de Cohors I Montanorum in Panonien, wos duach Milideadiplom fum Joa 80, 84 und 85 belegt is. Im Joa 96 noch Grisdus woa de Cohors I Montanorum in da Brovinz Moesia Superior an da untan Donau, im heiting Bulgarien, schdazioniad und is 102 wida noch Panonien zruk falegt woan. 109 noch Grisdus woa s wida in Moesien. De Cohors I Montanorum is oiso efda entlaung da Donau falegt woan, wos grod dringend braucht woan is.

De Schdod Mihajlovgrad im heiting Bulgarien, de zua Römazeid "Montana" ghoassn hod, is noch Aunsicht fu mearane Foascha in deara Zeid fu da Cohors I Montanorum grindd woan. [4]

Schbeda faliad si de Schbua fu da easchdn Beag-Kohoatn und woaschainli is bai ana Milidearefoam mid ana aundan Ainheit zaum glegt woan.

Schau aa Werkeln

Beleg Werkeln