Der Artikl is im Dialekt Owaöstareichisch gschriem worn.

Da Dazzlwuam (dt. Tatzlwurm oda Tatzelwurm) is a Fabl-Viech aus da oipmlendischn Sognwöd fu Estareich und Boarn bis in de Schweizund Fraunkreich. Aundane Naumen fian Dazzlwuam han: "Brazlwuam", "Schbringwuam", "Schdoakoz", "Schdoinwuam" oda "Beagschduzn". In de franzesischn Oipm nenan s n a "Arassas".

So schaud a aus, song de Leit

Es is a gloana Vawandta vom Drackn bzw. vom Lindwuam. Dazzlwuam moant af Boarisch oafoch Schlang (boarisch aa Wuam oda Beisswuam) mit Fiass (Dazzn).

Da Dazzlwuam in Sagn Werkeln

Da Dazzlwuam kimd in fü Sagn fu da gaunz Oipmgegend fia und soid a Fich sei des hoch om in de Beag wond, in Schdoin oda Gruam hausd und des hauptsechli daun zum seng is, waun s im Suma laung hoas und druka is und s Weda drauf gach umschlogt. Ea wiad beschrim ois 80 Zantimeta bis an oanadhoib Meta laungs Reptil, mid Schupn und Dazl oda Brazl ois Hend und Fiass. Ea ligt gean auf an grossn Schoa und sond si duat in Rua. Waun a owa fu am faiadn Waundara, am Jaga oda an Wüdara aufgschaicht wiad, reagiad a oft agressif und greift au. Sunst schaicht a d Leit und faschdegt si liawa.

Ausgschdoams Oipmreptil? Werkeln

 
Da Dazzlwuam fum Dochschoa, dea im 18. Joahundat an jungan Beasch fu Gosau aungschbrunga hom soi und eam bissn hod. (Büd fu 1835)

Im Gengsoz zu de Ainhearna, de Sfinxn und Zentauren, miassn de Gschicht fum Dazzlwuam ned umbedingt kompet aus da Fantasi fu de Leit fria entschbrunga sei. Es kintad duachaus sei, dass fria in de Oipm soichane Reptilien glebt haum, de filaicht eascht in jingana Zeid ausgschdoam san. Dafia schbrechn foigende Argument:

dafia Werkeln

  • fia a Fich aus da Sagnwöd is da Dazzlwuam hoibwegs unschbekdakulea
  • fia a Fich aus da Sagnwöd glingan de Beschreibungen fu dem Fich realisdisch (zu mindest deoretisch)
  • in aundane Kontinent gibt s duachaus Reptilien de so oda so enlich ausschaun
  • es gibt bis zum Aunfaung fum 20. Joahundat an Haufn Leit de in Dazlwuam gseng haum woin
  • naumhofde Biologn und Zoologn haum si mid da Suach nochn Dazlwuam bschefdigt

Nem Hoizgnecht und Waundara, Hiatnkinda und Senarinen, de aungeblich des Fich gseng haum, gibt s im 19. Joahundat a fü guad-biagaliche Leit wia Apodeka, Leara und Brofessoan, de behaupt haum, eana is so a Dazlwuam in de Beag iwa n Weg grend. Drozdem hod nia oana an aifaunga kina oda sunst an Bewais midbringa.

Im 1935 hod owa a berlina Fotograf, dea weng Laundschoftsaufnaumen in de schwaiza Beag untawegs woa, zufelig an Schnopschus fu am Dazlwuam gmocht. Ea hod bericht, das a an intresantn Ost fotografian woit, wia dea si auf oa Moi zum rian augfaungd hod. Do hod a nu goch obdrukt, oa oanzigs Foto gmocht und is daun wega grent, wai eam da Dazlwuam noch is und eam baissn woit. Auf dem Foto ('schau bai de Beleg unt) siagt ma schau a Drum, des a diks Reptil mid Fiass sei kintad. Bewais is des owa a koana.

dageng Werkeln

Iwahaupt gibts fü Argument, de dageng schbrechan, das iagend amoi so wos wia a Dazlwuam wiakli gem hod:

  • es gibt koane Skeletfunde oda Fossilien
  • neamt hod jemois an Dazlwuam aifaunga kina
  • es gibt koan aindeitign Bewais fia de reale Exisdenz fu so am Fich
  • es kintad si bai de gaunzn "Sichtungen" fu so am Dazlwuam a um Fawegslungen mid aundare Ficha gaundl hom, de woss wiagli gibt - zum Baischbü mid am Fischota (Lutra lutra), oda ana Graizzota (Vipera berus). Leit mid ana Schlaunganfobi keman soiche Ficha oft gressa und bedrohlicha fia, ois wia s wiakli san.

Konklusio Werkeln

Fois da Dazzlwuam jemois exisdiad hod, is a woaschainlich genau foa Eafindung fu da Fotografi, Infrarotkamaras und Nochtsichgeret ausgschdoam. Auf jedn Foi wean de aungeblichn Sichdungen im 20. Joahundat oiwai wenga und ma hod a niangs an archeologischn Bewais gfundn.

Im Netz Werkeln

  Commons: Dazzlwuam – Sammlung vo Buidl, Videos und Audiodateien

Beleg Werkeln