Der Artikl is im Dialekt "Hóchésterraechisch"[1] gschriem worn.
Håshéndel

Håshéndel (Gallus gallus domesticus)

Systematik
Klass: Végel (Aves)
Ordnung: Héndelvégel (Galliformes)
Famij: Fasanenartige (Phasianidae)
Goddung: Kåmmhéndel (Gallus)
Oart: Bankivahéndel (Gallus gallus)
Unteroart: Håshéndel
Wissnschoftlicha Nama
Gallus gallus domesticus
(Gmelin, 1789)

's Håshéndel (Gallus gallus domesticus), kurz aa Héndel (voh middelhóchdeitsch henne bzw. henn(e)lîn) gnånnt, is a Zuchtfurm vom Bankivahéndel, a Wüdhéndel ås Sidóstasien, und kerd zur Famülie voh d'fosåhoarting (Phasianidae). Låndwirtschoftlich zöns zum Gfliagel. Dés Mandal vom Håshéndel nénnt ma Håh óder Goggéhåh. 's Waewal haasst Hénn. Wånn d'Hénn junge Viicher hod, haasst's Gluggen. D'Jungviicher haassen oigmaan Giggal.

's Håshéndel güt ois dés haeffigste Håsviich vom Méntschen - da durchschnidliche tégliche Wödbstånd wird auf mear ois wia 20 Mülliarden Viicher gschetzd, sómid kumman åf an jeen Méntschen drae Héndeln.[2] Dé Åhzoi voh dé bró Joer gschlochtaden Håshéndel ligt daetlich iwern durchschnidlichen Bstånd und wird åf guade 45 Mülliarden gschetzd. Dés is dodråf zruggzfian, das d'Héndeln heid in neter a boar Wochen eaner Schlochtgwicht daraechen.[3] Weul dé Viicher a långe Dómestiziarungsgschicht håm, gibts haed a gróosse Åhzoi voh vü unterschiadliche Héndelrassen. Allan im Eirópeischen Rassegfliagelstandard wern iwer 180 Rassen und Foarmschlég unterschian. In da industriön Låndwirtschoft kumman Hibridhéndeln (Hibridzucht voh dé vaschianen raenerbing Inzuchtslinien) zum Aehsoz, dé sé néd zur Waederzucht aegnan. Most- und Légehibride wern voh wödwaed glae vir Kónzernn zichtad und vamorktt.

Infó Werkeln

  1. A Vasuech, aaner aahaetlichen Schraebwaes firs ésterraechische Baerisch
  2. Andrew Lawler: Why did the Chicken cross the World. Einleitung, ebook-Position 72.
  3. Reiner Stadler: Die Überflieger. In: Süddeutsche Zeitung Magazin. Nr. 47, 26. Nóvémber 2010, S. 14 ff.