Der Artikl is im Dialekt Weanarisch gschriem worn.

Josef Alois Gleich (* 14. Septemba 1772 in Wean; † 10. Februar 1841 in Wean) woa'r a östareichischa Beaumta, Theatadichta und Romanschriftstölla. Ea woa'r a Zeitgenosse vom Ferdinand Raimund, vom Johann Nestroy, vom Adolf Bäuerle und vom Carl Meisl.

Leb'n Werkeln

Da Josef Alois Gleich is bei dene Piarist'n in da Josefstod untarricht't wua'n. 1790 håt ea mit 18 Jahrln a Austöllung in da Staatsvawoitung kriagt. Do is ea daunn vierz'g Joahr laung, nämli bis 1830, im sölb'n Büro hock'n blieb'n. Mit 60 Joahr'n haum's eahm daunn freig'stöllt und ea håt an Hofdienst im Kaisahaus kriagt.

Scho wia'r a no a Beaumta g'wes'n is, håt ea quasi neb'nbei a gaunze Menge Romane (hauptsächlich Grus'lromane) und Theatastückl'n g'schrieb'n. Weul's ollas z'saumm üwa 350 Weakl'n wua'n san, kaunn ma eahm mit an guat'n G'wiss'n ois wichtich'n Vatreta vom Alt-Wiener Volkstheater bezeichna. Z'samma mit'm Bäuerle und mit'm Meisl woa da Gleich ana von de Groß'n Drei, von denana da Raimund sozusåg'n da Nåchfoiga wua'n is. In Raimund håt da Gleich scho boid aum Theata kräftich proteschiat und da Raimund is z'weg'n da Heirat mit seina Tochta aa no sei Schwiegasohn wua'n – obwoi da Raimund se z'erscht g'streibt g'håbt håt, wås 1819 a muadstrumm Theataskandal woa. De Louise Gleich håt nemlich aungeblich vom Raimund a Kind kriagt, owa es ist nia wiakli sicha g'wes'n, ob da Raimund üwahaupt's da Voda woa. Weul owa des Publekum mit olla G'woit de Hochzeit valaungt håt, is' daunn do g'schehg'n.

Da Grund füa'n Raimund sei Weigarung woa'n Gerücht' üwa'n Leb'nswaund'l von da Luise g'wes'n, weu se scho ois Mindajahriche in' sogenaunnt'n „Horscheltsche Kinderballettskandal am Theater an der Wien“ mit'm Alois Kaunitz vawick'lt woa. Nåch ana zeitgenössisch'n Behauptung håt da Voda Gleich sei eigane Tochta aun den auf Kindasex fixiat'n Kaunitz vakauft.[1]

Da Gleich håt fåst nua füa's Theater in der Josefstadt und füa's Leopoldstädter Theater g'schrieb'n. Etliche von seine Stückln san unta de Pseudonym' Adolph Blum, Ludwig Dellarosa, Alois Kramer oda H. Walden easchiena.

Mit 69 Jahrln is da Josef Alois Gleich aum 10. Februar 1841 schwaa vaschuidet in Wean g'stua'm.

1960 is in da Donaustod (22. Weana Beziak) de Gleichgasse nåch eahm benaunnt wua'n.

Weaksauszug Werkeln

  • 1796 Fridolin von Eichenfels (Roman)
  • 1797 Der schwarze Ritter, oder: Die drei Waisen. Eine Geistergeschichte aus dem 12. Jahrhundert (Roman)
  • 1798 Die Todtenfackel, oder: Die Höhle der Siebenschläfer (Roman)
  • 1798 Der warnende Zaubergürtel, oder: Das Schauermännchen (Roman)
  • 1799 Wallrab von Schreckenhorn, oder: Das Totenmahl um Mitternacht (Roman)
  • 1800 Die beiden Spencer, oder: Die Wunder der Totengruft (Roman)
  • 1801 Bodo und seine Brüder, oder: Das Schloß der Geheimnisse (Roman)
  • 1807 Inkle und Jariko (Singg'spül)
  • 1807 Die Löwenritter (Drama)
  • 1807 Der Lohn der Nachwelt (Drama)
  • 1808 Kuntz von Kauffingen (Drama)
  • 1809 Unterthanenliebe. Ein Volksstück mit Gesang in drey Aufzügen
  • 1816 Die Musikanten am Hohen Markt (Karnevalsposse mit G'saung)
  • 1816 Herr Adam Kratzerl von Kratzerlsfeld (Posse)
  • 1820 Herr Dr. Kramperl (Posse mit G'saung)
  • 1820 Die weißen Hüte (Drama)
  • 1822 Der Eheteufel auf Reisen (Posse)
  • 1822 Ydor, der Wanderer aus dem Wasserreiche (Zauwag'spül mit G'saung)
  • 1830 Reiseabenteuer im Eilwagen (Posse mit G'saung)
  • 1840 Herr Joseph und Frau Baberl (Posse)

Literatua Werkeln

  • Gleich Josef Alois. In: Österreichisches Biographisches Lexikon 1815–1950 (ÖBL). Band 2, Verlag der Österreichischen Akademie der Wissenschaften, Wean 1959, S. 6.
  • Franz Hadamowsky: Gleich, Josef Alois. In: Neue Deutsche Biographie (NDB). Band 6. Duncker & Humblot, Berlin 1964, S. 443 f. (Onlinefassung)
  • Karl Weiß: Gleich, Josef Alois. In: Allgemeine Deutsche Biographie (ADB). Band 9, Duncker & Humblot, Leipzig 1879, S. 226.
  • Volker Klotz: Bürgerliches Lachtheater. (= Rowohlts Enzyklopädie; 451). Rowohlt, Reinbek 1987, ISBN 3-499-55451-8
  • Otto Rommel: Die altwiener Volkskomödie. Schroll, Wien 1952

im Netz Werkeln

Beleg Werkeln

  1. schau nåch bei Ehe mit da Luise Gleich