Der Artikl is im Dialekt Hausrukfiatlarisch gschriem worn.

Peafekt is a gramatikalische Foam fu da Fagaungenheit. Woatlich hoast des passatus perfectus auf Latein de ogschlossane Fagaungenheit, oiso de Foam de ma heanimd fia Sochan de schau bassiad han und de a ogschlossn han, im Gengsoz zum passatus imperfectus, da Fagaungenheit de nu ned ogschlossn is. In de boarischn Dialekt is as Peafekt owa mid ana kloan Ausnaum de oanzige Fagaungenheitsfoam des gibt und desweng gibts bai ins koan Untaschiad zwischn ogschlossn und ned ogschlossn. Neta de zwoa Veabm "'sei" und "woin" haum bai ins an Imperfekt, dea owa koa schbeziele gramatikalische Bedeitung hod. Ob I jez sog "I woa dahoam" oda "I bin dahoam gwen" is nemli wuascht.

Definizion Werkeln

Analytischs Peafekt Werkeln

In de romanischn Schbrochn, oiso de de fum Lodain oschdauman gibts moasdns zwoa Foamen fum Peafekt, as sindetische und as analütische. Des sindetische is dabai des, wo si des Veab waundlt, moasndns mid am Suffix hintn drau fia de faschidanen Peasonen, und des analütische is des so wias mia fum Boarischn kenan, wo ma a Hüfszeidwoat mid am Partizip Peafekt (gsogt, gfrogt, gschbrunga etc.) fabint und so de Fagaungenheit büt. Auf Italienisch hoast des sindetische Peafekt a "passato remoto" und s'analütische "passato prossimo". Auf Schbanisch hoast des sindetische "passado indefinido" und s'analütische "passado compuesto", oiso zaumgsezte Fagaungenheit.

D'Fagaungenheit in de estareichisch-boarischn Dialekt is oiso so wia des "passato prossimo" auf Italienisch und s´"passado compuesto" auf Schbanisch a analütischs Peafekt.

Pearifrastischs Peafekt Werkeln

Pearifrastisch hoast in da Gramatik a jede Konschdrukzion wo a Veab mid am zwoatn fabundn wiad. Insa Peafekt, wo oiwai entweda s'Veab "'sei" oda s'Veab "hom" mid am Partizip Peafekt fabundn wiad, is oiso fu da morfologischn Sichtwais hea a pearifrastischs Peafekt.

Wia geds Peafekt af Boarisch? Werkeln

In de estareichisch-boarischn Dialekt wiad as Peafekt fu da Schdrukdua hea iwaroi glaich büt, blos in da Ausschbroch fu a boa Weata is a weng a Untaschiad. Iwaroi glaich is das mia zwoa Hüfzeidweata oda Modalveabm haum, mid denan ma as Peafekt büdn, nemli "'sei" und "hom", oiso "'sein" und "haben" auf Deitsch.

De zwoa Hüfszeidweata konjugian aso:

Infinitiv sei' hom
I bii / bin ha / hob
du bist hast / host
ea/si/s' is hod
mia han / san haum
es haz / saz ho(b)z
se han / san haum

Des Modalveab wiad daun gauns oafoch mim Partizip Peafekt fabundn und schau hod ma de Fagaungenheit. Wöchas fu de zwoa Hüfszeidweata ma fawendn muas, untaschait si owa a weng fum Hochdeitschn und hengt dafau o, ob des Veab wos ma in d'Fagaungenheit sezn wü, a Foatbewegung simbolisiad oda ned. S'Modalveab "sei" is dabai fia ois wos si riad zuaschdendi, oiso:

  • I bii gschwuma, I bii gfoan, I bii d'Schdiang aufi gaunga, mia han mim Flugzaig gflong, ea is owi gschbrunga, se han ned dahea kema, si is ma auf'n Fuas drauf gschding, ...

S'Modalveab "hom" is fia ole aundan Veabm zuaschdendi, wia zan Baischbü:

  • Ea hod gsogt, I hob eam gfrogt, mia haum a Auto kaft, se haum a Haus baud, ea hod glong, mia haum in Bam umghokt, ...

Fia hochdeitschredade Leit is a weng schwiarig zan faschdee, das auf Boarisch, so wia übrigens in ole aundan owadeitschn Dialekt und im Jidischn a, peasonanbezogane Veabm, de a Null-Bewegung ausdrukan a mid "sei" da Fagaungenheit büdn. Des hoast ma sogt:

  • I bii gsessn, ea is gleng, mia san gschdaundn, da Recha is hibai gloand, I bin auf da Schdö umdrad, ...

Des gaunze wiad owa kompliziad mid de faschidanen Komposita, oiso zaumgseztn Veabm, de maunchmoi wida aundas funkzionian wia eanare Grundweata, zan Baischbü "I hob mi drad" und "I bii umdrad". A kloa definiade Regl, wöche Veabm mid wöchan Modalveab as Peafekt büdn hod owa de Geamanistik bis heit nu ned gfundn, ma muas de oafoch auswendi leana. Es is owa aso, dass zwischn de faschidanen boarischn Dialekt do koane Untaschiad gibt und a de Alemanen noch da söbm Logik as Peafekt büdn. Im Italienischn und im Franzesischn, wos zwoa Hüfszeidwöata gibt fia s'Peafekt, funkzioniad des a noch da söbn Logik, blos im Hochdeitschn und in de noaddeitsch Dialekt, gibts so Foamen wia "Ich habe gestanden" und "Er hat gelegen".