A Proletnbagga (dt. Paternoster oda gaunz korrekt Personen-Umlaufaufzug) is a Aufzug, wo de Kabinan auf da oan Seitn auffe foahn und auf da aundan owe. Im Untaschied zua an noamoin Liaft (sognaunta „Bonznheba“) bleibt a Patanosta ned steh, sondan du muasst genau zua richtign Zeid in de foahrande Kabin eisteign, drum san a noamäulaweis nur zwoa Leidln pro Kabin zualässig. De oanzlnan Kabinan san mit Kedn vabundn, vo do kummt aa da Naum Patanosta, wos auf Latein Unsa Voda hoaßt, wäu's fricha fia's Vodaunsabetn an Rosnkraunz vawendt haum, dass sa se ned vazöhn. De Bezeichnung Proletnbagga kummt dahea, dass meist nua de Oban mim Aufzug foahn haum diafn, fia olle aundan woa da Patanosta guad gnua.

Patanosta vom Anton Freissler F. Nr. 6295 (1910) im Weana Haus vo da Industrie
Schematische Doastöllung, animiat

Wäu a Patanosta im Vagleich zuaran Aufzug ned so sicha is und aa nimma zeidgemäß, deafn suiche Aulogn seit de Sechzgajoah nimma neich baut wean. In Wean gibt's no im Haus vo da Industrie, im Rodhaus, aum Ringturm etc. Patanosta im Betrieb; da easchtgnaunte is iwahaupt da ödaste vo Östareich, dea is 1911 baut wuan.

Owa wos passiat mit de Kabinan, waunst gaunz obm oda untn aukumman bist? Vü glau'm, dass sa se aufn Kopf stöön und daun wieda auf da aundan Seitn owe foahn. In Wirklikeit is so, dass de iwa a große Scheim umgsetzt wean. Do kaunst mitfoahn, es rumplt zwoa a bissal, owa es passiat nix. Da Oansa-Schmäh is natiali, waun olle se im Erdgeschoß austöön, wäu's mim Proletnbagga auffe foahn wuin, dasssd daun owezua eisteigst, de Rund im Kölla mitfoahst und nocha aun oin grinsend vuabei auffe kummst.

So a hoche Feadamengan wia a Patanosta schofft koa aundra Aufzug. Da Nochtäu is, dassds mim Braundschutz ned zrecht kummst, wäu da Braund vo oan Gschoß ins nächste iwageh kau. Da Patanosta mocht zwoa ständig an Lärm, da Aunlogngeraischpegl is owa gleichmäßig und dahea ned stearanda wia bei an aundan Liaft.

Im Netz Werkeln

  Commons: Paternosteraufzug – Sammlung vo Buidl, Videos und Audiodateien