Positives Recht is jeds vo Menschn gsetzte, effektives, organisiatn Zwaung aundrohends Regelungssystem (im Untaschied zua Sitte und Moral, wo's koan stootlichn Zwaung gibt).

Ma untascheidt zwischn:

  • Priavotrecht - effantlichs Recht
  • Gönaröös Recht - induviduöös Recht
  • Zwingands Recht - dispositives Recht
  • Positives Recht - Gewauhnheitsrecht
  • Materiöös Recht - formöös Recht

Rechtsnorman (ned zan vawexln mit ÖNORMEN oda sowos) wean vom Stoot ealossn und miassn vo uns oin (gönarölle Norm) oda vo oanzlnan (individuölle Norm) befuigt wean.

  • Gönarölle Norman: Gsetze, Vauadnungan, EU-Gsetze.
  • Individuölle Norman: Bscheid, (vawoitungsrechtliche) Weisung, Urtäu, Rechtsgschäfte vom Privatrecht wia z. B. a Vatrog.

Rechtseakenntnisquöön sans Bundesgsetzblott (BGBl), Laundesgsetzblott (LGBl), Aumtsblott vo de eiropäischn Gmoaschoftn etc.

De Gsetz' wean gemäß § 6 ABGB noch da Wuatauslegung („eigentümliche Bedeutung der Worte“), da systematischn Auslegung („in ihrem Zusammenhang“) und da teleologischn Auslegung („klare Absicht des Gesetzgebers“) intapretiat.

Zwingands Recht - dispositives Recht:

  • Obsoluat zwingands Recht: kau ned g'ändat wean.
  • Relatiav zwingands Recht: kau nua zugunstn vo oan Vatrogspoatna g'ändat wean (z. B. Konsumentnschutzgsetz).
  • Dispositives (nochgiabigs) Recht: des kau ohg'ändat wean, nocha geht de vatrogliche Vaeiboarung dem Gsetz vua.

Rechtssubjekte - Rechtsobjekte:

  • Rechtssubjekte:
    • Natialiche Peasaunan (Menschn ob da Geburt)
    • Juristische Peasaunan (Laund, Gmoa, GmbH, AG, … letztare ob da Eitrogung ins Firmanbuach)
  • Rechtsobjekte: san olle Sochn, wos koa Rechtssubjekte san.

Rechtshaundlungan vo Peasaunan:

  • Rechtsfähigkeit: du bist Träga vo Rechtn und Pflichtn, des bist ob da Geburt.
  • Gschäftsfähigkeit: du kaunst di duach rechtli eahebliche Wüünseaklärungan berechtign und vapflichtn, ob 7 Joahn (außa Bagatöögschäfte wiara Wuaschtsemmal).
  • Deliktsfähigkeit: du kaunst di duach eigans rechtswidrigs und schuidhofts Vahoidn strofboa mochn, ab 14 Joahn.

Fia de Schoffung und Ohändarung vo ana hechan Norm gibt's kompliziade Vafoahn. A niadrigare Norm muass auf da Grundlog vo ana hechan entstaundn sein und deaf zua dera ned in Widaspruch stehn.

Stufnbau vo da Rechtsuadnung:

  • Grundsätz vo da Vafossung → (EU-Recht) → Vafossungsgsetz' → oafoche Gsetz' → Vauadnungan → Urtäu', Bschlüsse, Bscheide

De gaunze stootliche Vuiziahung deaf nua noch de Gsetz eafuign (Art. 18 B-VG). De Grichtsboakeit is de Vuiziahung vo oin Zivüürechtsstreitigkeitn und Strofsochn, de wos ned ins Vawoitungsstrofvafoahn eine foin. Se is vo da Vawoitung in oin Instaunzn trennt. De Richta san unohhängig, unohsetzboa, unvasetzboa und de Vafoahn san mündli und öffantli. Im Strofvafoahn eafuigt da Aunklogeprozess duachn Stootsauwoit, nocha entscheidt da Richta; es kennan aa Scheffn oda Gschworane mithööfn.

Zuaständig is imma des Gricht, wo da Beklogte sein Wauhnsitz hod (außa beim Konsumentnschutzgsetz).

Instaunznzug (unta 15000,- EUR Streitweat):

  • 1. Instaunz: Beziaksgricht (BG)
  • 2. Instaunz: Laundesgricht (LG)
  • 3. Instaunz: Owalaundesgricht (OLG)

Instaunznzug (iwa 15000,- EUR):

  • 1. Instaunz: Laundesgricht (LG)
  • 2. Instaunz: Owalaundesgricht (OLG)
  • 3. Instaunz: Obasta Grichtshof (OGH)

De Beziarksgrichte san aa zuaständig fia Besitzstearung, Bestaundsvaträge und Famülienrecht ohne Rücksicht aufn Streitwert (wia beim heitarn Bezirksgricht in da Kraunan Zeidung). In Wean is des Oawads- und Soziäugricht und es Haundelsgricht zuaständig. Ob 5000,- EUR hamma Aunwoidspflicht.

Hechstgrichte:

  • Vafossungsgrichtshof (VfGH): kontrolliat de Eihoidung vo da Vafossung.
  • Vawoitungsgrichtshof (VwGH): kontrolliat de Vawoitungshaundlungan, ob's eh nochm Gestz owerennan.
  • Obasta Grichtshof (OGH): obasts Gricht in Zivüü- und Strofsochn.
  • Eiropäischa Grichtshof (EuGH): zuaständig fia de Auslegung vom EU-Recht, Vuaohentscheidungsvafoahn etc.

Effantlichs Recht Werkeln

Ob a Soch effantlichs Recht is oda Priavotrecht, dofia gibt's fuigande Ohgrenzvasuach':

  • Interessenstheorie: es effantliche Recht dient den Intressn vo da Oigmoaheit, es Priavotrecht Oanzlintressn.
  • Subjektstheorie: es effantliche Recht reglt Rechtsbeziahungan, wo hoheitliche Mocht vom Bund oda vom Laund ausg'übt wiad.
  • Subordinationstheorie: beim effantlichn Recht gibt's a Iwa-/Untauadnungsvahöötnis vo de Betäuligtn.

Fia's effantliche Recht, dofia san de Strofgricht' und Vawoitungsbeheadn zuaständig; fias Privotrecht de Zivüügricht'.

Vafossungsrecht Werkeln

Es Vafossungsrecht regelt de Gstoit vom Stoot, wos ma fiara Regiarungsfuam haum, wia dass de Rechtsetzungsvafoahn owerennan, wos de obastn Organe duan miassn und de Grund- und Freiheitsrechte vo jedn oanzlnan. Rechtsgrundlogn san es Bundesvafossungsgsetz (B-VG), es Stootsgrundgsetz vo 1867, de Eiropäische Menschnrechtskonvention (EMRK) und de Vafossungsbstimmugan in de Materiengsetz.

Vafossung Werkeln

De Grundsätz vo da östareichischn Vafossung san:

  • Demokrotischs Prinzip: es Vuik is da Souvarän, mir kennan (und suitn) wöhn gehn. Des Woihrecht is oigmoa, gleich, unmittlboa, geheim, persenli und de Sitz' im Nationoirod wean im söbm Vahöötnis auf de Partein auftäut, wia's Wöhlastimman eahoidn haum.
  • Repuplikaunischs Prinzip: es Stootsowahaupt is da Bundespräsident, der is auf 6 Joah bfrist'.
  • Bundesstootlichs Prinzip (Föderalismus): mir haum nein Lända, de san gemeinsam mim Bund fia'd Gsetzgebung und Vuiziahung zuaständig. Fia de Grichtsboakeit is nur da Bund zuaständig. Ois, wos ned ausdrückli ihm Bund iwatrogn is, dofia bleim de Lända zuaständig.
  • Rechtsstootlichs Prinizip: a jede stootliche Beheadn (Uatäu vo an Gricht, Bscheid vo ana Vawoitungsbeheadn) muass noch ana gönaröön Norm (Gsetz, Vauadnung, EU-Gsetz) entscheidn und es göötende Recht muass vaeffantlicht wean.
  • Gwoitntrennends Prinzip: De Stootsfunktiaunan wean vo voranaund unohhängign Organan ausg'übt, de wos ned in de Oawad vo de aundan Organe eigreifn deafn. Des san Legislative (Gsetzgebung), Exekutive (Vawoitung) und Judikative (Grichtsboakeit).
  • Libarois Prinzip: es göötn de Grund- und Freiheitsrechte wia Recht auf Le'm, peasenliche Freiheit, Hausrecht, Moanungs- und Röligiaunsfreiheit, usw.

Gsetzgebung Werkeln

  • Bundesgsetzgebung: De Gsetzinitiative eafuigt duach de Bundesregiarung, Ohg'uadnete, Nationoirodsausschuss, Bundesrod oda duachs Bundesvuik. Noch da Ausschussoawad, Lesungan und Debottn wiads Gsetz im Nationoirod vo de 183 Ohg'uadnatn bschlossn. Fiara güütige Bschlussfossung brauchts bei oafochn Gsetzn a Präsenzquorum vo 1/3 und a Konsensquorum vo 1/2 + 1 (obsolute Mehrheit), bei Vafossungsgsetzn brauchts a Präsenzquorum vo 1/2 und a Konsenzquorum vo 2/3 (Präsenzquorum hoaßt, dass so vü Leidl do sei miassn; Konsenzquorum, dass so vü dofia stimman miassn). Bei an Eispruch im Bundesrod wiad da Gsetzentwuaf no amoi im Nationoirod behaundlt, duatn kaun a foin glossn wean, ohg'ändat oda a drauf behorrt wean (oiso da Bundesrod is unnedich). Da Bundespräsident beurkundt es vafossungsgemäße Zuastaundekumman vom Gsetz, da Kaunzla haut aa sei Kraxn drauf und wia's im BGBl kundgmochd wuan is, güüts.
  • Laundesgsetzgebung: eafuigt im Laundtog, de Bundesregiarung kau innahoib vo 8 Wochn Eispruch eahe'm, waun ihr wos ned passt.

Direkte Demokratie Werkeln

  • Vuiksohstimmung: des Eagebnis is rechtli vabindli.
  • Vuiksbefrogung: des Eagebnis hod koa rechtliche Auswirkung (hechstns politische).
  • Vuiksbegeahrn: bei iwa 100000 Untaschriftn muass des Thema im Parlament behaundlt wean, duat kau dofia wia aa dageng gstimmt wean.

Vawoitungsrecht Werkeln

Vawoitung Werkeln

Vawoitung san olle stootlichn Tätigkeitn, de wos ned Gsetzgebung oda Grichtsboakeit san. Rechtsquöön san de Vawoitungs- und Vafoahrnsgsetz'. Es güüt es Weisungsprinzip, Aumtshoftung, Organhoftung und Gsetzmäßigkeit. Ob a Soch Vawoitungs- oda Grichtssoch is, steht im Gsetz.

Haundlungsfurman vo da Vawoitung san:

  • Hoheitsvawoitung: Vauadnung, Bscheid, Akte vo unmittlboara vawoitungsbeheadlicha Beföhs- und Zwaungsgewoit.
  • Priavotwirtschoftsvawoitung: i. d. R. a Vatrog.

A Vauadnung is a genaröö-obstrakta hoheitlicha Vawoitungsakt, dea wos vo Vawoitungsorganan ealossn wiad und an genaröön Adressotnkreis hod. Des is a Gsetz im materiöön, owa ned im formöön Sinn. Se deaf nua auf da Grundlog vo an Gsetz ealossn wean, des kau da VfGH iwaprüfn.

Bundesvawoitung Werkeln

De obastn Vawoitungsorgane vom Bund san:

  • Bundespräsident: wiad unmittlboa auf 6 Joah gwööt und is zuaständig fia de Eanennung und Aungelobung vo BK, BReg, BMin, LH; fia de Beurkundigung vom vafossungsgemäßn Zuastaundekommen vo de BG, Owabefööshoba iwas Bundesheer, Vatretung vo da Republik noch außn, Ohschluss vo Stootsvaträgn und fia de Auflösung vo NR und LT. Ea kau duach a Vuiksohstimmung ohgsetzt wean, dofia muass a duach de Bundesvasaumlung (NR und BR) beim VfGH auklogt wean. A beheadliche Vavuigung vom Präsidentn is nua mit da Zuastimmung vo da Bundesvasaumlung megli.
  • Bundesregiarung: bsteht ausm Bundeskaunzla, Witzekaunzla und de Bundesminista. Se wiad vom BP auglobt und is zuaständig fia de obastn Vawoitungsgschäft', fia's beschliaßn vo Gsetzvuaschlägn aun NR etc.

Ma untascheidt zwischn unmittlboara und mittlboara Bundesvawoitung. Unmittlboare Bundesvawoitung hoaßt, es gibt eigane Bundesbeheadn (z. B. Finaunzaumt, Denkmoischutzaumt). Mittlboare Bundesvawoitung hoaßt, dass de Laundesbeheadn funktionäu ois Bundesbeheadn tätig wean und Bundesgsetz' vuiziagn.

Laundesvawoitung Werkeln

  • Laundesregiarung: wiad vom Laundtog gwöht (Laudeshauptmau und Laundesräte)
  • Aumt vo da Laundesregiarung: Hüüfsapparod vo da Laundesregiarung zua Fiahrung vo da Laundesvawoitung
  • Beziaksvawoitungsbeheadn: Beziakshauptmauschoftn bzw. Magistrat bei de Statutarstädtn

Sööbstvawoitung Werkeln

Nochm Prinzip vo da Subsidiarität sui a iwag'uadneta Vabaund nix mochn, wos ned a untag'uadneta aa kau.

  • Kommunole Sööbstvawoitung (Gemeindn): Gemeinderod, Gemeindevuastaund, Biagamasta.
  • Berufliche Sööbstvawoitung (Kauman): Wirtschoftskauma, Orwatakauma etc.

De san im eiganan Wiakungsbereich weisungsfrei.

Priavotwirtschoftsvawoitung Werkeln

Waun se Vawoitungsorgane (ohne Hoheitsgwoit) priavotrechtliche Haundlungsfuaman wia an Vatrog ausmochn, wia im Beschoffungswesn (Vagob vo effantlichn Aufträgn) oda fia administrative Hüüfsgschäft' (z. B. Sochmittl-Bedoafsdeckung), des zöht zua Priavotwirtschoftsvawoitung.

Vawoitungsvafoahn Werkeln

De wesentlichn Vawoitungsakte san: Bscheid, Akte vo unmittlboara vawoitungsbeheadlicha Beföhs- und Zwaungsgewoit und Beurkundungan. A Vawoitungsvafoahn laift duachn Auntrog vo ana Persaun oda vo Aumts wegn noch fuigandm Schema oh: Eileitung - Eamittlungsvafoahn - Ealedigung. Rechtsquöön san des Oigmoane Vawoitungsvafoahnsgsetz (AVG), Vawoitungsgrichtsvafoahnsgsetz (VwGVG), Eifiahrungsgsetz zu de Vawoitungsvafoahnsgsetze (EGVG), Vawoitungsstrofgsetz (VStG) und Vawoitungsvuistreckungsgsetz (VVG).

Grundsätz:

  • Materiölle Woahheit: De Beheadn muass den gaunzn entscheidungsrelevauntn Sochvahoit eamittln.
  • Unbeschränktheit und Gleichwertigkeit vo de Beweismittl
  • Freie Beweiswürdigung
  • Parteinghea: A Partei deaf eahnan Staundpunkt und Beweise vuabringa, hods Recht auf Aktneisicht, Zuastöllung vom Bscheid und se deaf rechtliche Intressn woahnehma.
  • Rasche Entscheidungspflicht, es gibt nua ausnauhmsweis mündliche Vahaundlungan.

A Partei is a Peasaun, de wos in an Vawoitungsvafoahn an Rechtsauspruch oda a rechtlichs Intresse hod (§ 8 AVG). Sunstige Betäuligte haum koan Rechtsauspruch.

Bscheid Werkeln

A Bscheid is a individuölla, im Außnvahöötnis eagehenda, hoheitlicha Vawoitungsakt vo ana Vawoitungsbeheadn, mit dem in feamlicha Weis Rechtsvahöötnis' oda Tatsochn vabindlich gstoit' bzw. festgstööt wean. Des hoaßt easchtns amoi, da Bscheid geht aun a konkrete Peasaun außahoib vo da Vawoitungsbeheadn. Zweitens, ea kummt vo an Vawoitungsorgan (a Haftbeföh warad a Gerichtsakt und koa Bscheid). A Bscheid bsteht aus da Bezeichnung vo da Beheadn, dem Wuat „Bescheid“, ihm Adressat, ihm Datum, wäura mit da Zuastöllung wiaksaum wiad, dem Spruch, des is a individuölle Norm, wo drinsteht, wia dass de Beheadn entschiadn hod, da Begründung (Sochvaständignfeststöllung, Beweiswiadigung, Beurtäulung vo da Rechtsfrog), da Rechtsmittlbelehrung und da Untaschrift.

Zuastöllung vo beheadlichn Schriftstickln Werkeln

Da Zuastöödianst güüt ois Organ vo da Beheadn, vo dera des scheiß Schriftstickl kummt. Rsa hoaßt, da Briaf deaf nur direkt aunan Empfänga iwage'm wean. Rsb hoaßt, aa Peasaunan im söbm Haushoit oda Firma deafn ihn iwanehma.

Waunst ned dahoam woast, güüt de Sendung mim easchtn Tog vo da Ohhuifrist ois zuagstööt. Waunst koa Kenntnis davaun ned ealaunga hosd kenna, zan Beispü, wäust auf Urlaub woast, is de Zuastöllung ned wiaksam, daun muasst an Auntrog auf Widaeinsetzung in vurichn Staund stöön, waunst a Frist vasamt hosd. In an laufendn Vafoahn san Adressändarungan und längare Ohwesnheit da Beheadn bekaunt zan ge'm. De Frist hosd eighoidn, waunst des Schriftstickl aum letzn Tog (24:00 Uhr) zua Post brocht hosd.

Vawoitungsgrichte Werkeln

Seitm 1.1.2014 gibt's 11 Vawoitungsgrichte, des san nein Laundesvawoitungsgrichte (LVWG; fia jeds Bundeslaund oans), a Bundesvawoitungsgricht (BVWG) und a Bundesfinaunzgricht (BFG). De san in oin Vawoitungsauglegnheitn in zweita Instaunz zuaständig; grundsätzli de LVWG, bei Aunglegnheitn vo da unmittlboan Bundesvawoitung is es BVWG zuaständig. Nua im eigan Wiakungsbereich vo de Gmoa gibt's an Instanznzug innahoib vo da Gmoa. De Unohhängign Vawoitungssenate, da Asylgrichtshof, es Bundesvagobeaumt etc. san ohgschofft wuan.

Bschwerdn Werkeln

Waun da dei Bscheid ned passt hod, kaunst bei dera Beheadn innahoib vo via Wochn a Bschwerdn eilegn. Es gibt a Saimnisbschwerdn (waun de Beheade in sechs Maunodn no koa Entscheidung gfundn hod) und Vuizuagsbschwerdn (gegn Akte, de koa Bescheid oda Moßnauman vo unmittlboara vawoitungsbeheadlicha Beföhs- und Zwaungsgewoit san). De Bschwerdn hod grundsätzli a aufschiebande Wiakung, waun nix aundas im Gsetz steht. De Beheadn schaut se daun den Bscheid no amoi au und kau eahm so lossn, ohändan oda aufhebn (Bschwerdevuaentscheidung).

Vualogeauntrog Werkeln

Waun da diese Bschwerdevuaentscheidung aa ned passt hod, kaunst innahoib vo zwoa Wochn an Vualogeauntrog stöön, dass de Bschwerdn zan Vawoitungsgricht geht (de Bschwerdevuaentscheidung tritt dawäu owa ned außa Kroft). Beim Vawoitungsgricht gibt's grundsätzli a effantliche, mündliche Vahaundlung, außa wauns des Gricht wegn da Eideitigkeit vo da Sochlog so entscheidt. Des Vawoitungsgricht kau den Bscheid in jede Richtung ohändan. Noamäulaweis entscheidt des Gricht söwa (reformatorische Ealedigung); es kau owa aa nua dein Bscheid aufhebn und di aun de Beheadn zruckvaweisn (kassatorische Ealedigung).

Revisiaun Werkeln

De Revisiaun aunan Vawoitungsgrichtshof is es Rechtsmittl gegn de Ealedigung, waun da des no ollawäu ned passt hod, wos es Vawoitungsgricht gsogt hod. Des geht owa nua, waun davau a Lösung vo ana Rechtsfrog ohhängt, der wos grundsätzliche Bedeitung zuakummt, wäu de Frog in da bisherign Rechtssprechung ned eideitig beauntwuat' wiad. Bevuast iwahaupt a Revisiaun stöön kaunst, muass des Vawoitungsgricht dem zuastimma. Waunst koa Zustimmung kriagt hosd, kaunst a außauadentliche Revisiaun mochn, waunst an guadn Grund dofia nennan kaunst.

Beruafung Werkeln

Gegn an Bscheid im eigan Wiakungsbereich vo de Gmoa is a Berufung megli (§ 63 AVG), de wiad bei da bscheidealossendn Beheadn innahoib vo 14 Togn eibrocht. Doduach wiad de Bscheidwiakung aufgschom, de Beheadn mocht a Beruafungsvuaentscheidung, des hoaßt, se kau den Bscheid in jede Richtung ohändan. Waun da de Beruafungsvuaentscheidung ned passt hod, kaunst an wieda Vualogeauntrog stöön, nocha kummts zua Beruafungsbeheadn, des is de 2. Instaunz (z. B. da Gemeinderod beim Bauvafoahn).

Außauadentliche Rechtsmittl Werkeln

Wiedaaufnauhme vom Vafoahn Werkeln

Waun nochm Ohschluss vom Vafoahn no neiche Gründ ausse kumman san, wia neiche Tatsochn oda Beweismittl oda waun da Tatbstaund vo da Easchleichung gem is, z.  B. waunst draufkummst, dass a Urkundn gfööscht is, kaunst nochm § 69 AVG de Wiedaaufnauhm vom Vafoahn valaunga.

Wiedaeisetzung in vurichn Staund Werkeln

Waunst Fristn oda Vafoahnsschritte vasamt hosd, owa nix dafia kennan hosd, wegn an unvuaheasehboan oda unohwendboan Eaeignis, nocha beauntrogst de Wiedaeisetzung in vurichn Staund.

Götendmochung vo da Entscheidungspflicht Werkeln

De Beheadn muass innahoib vo 6 Maunodn zua ana Entscheidung kumman, waun ned, stööst an Devolutiaunsauntrog aun de Obabeheadn, waun de aa ned entscheidt, gibt's a Saimnisbeschweadn aunan Vawoitungsgrichtshof.

Vawoitungsstrofrecht Werkeln

A Vawoitungsiwatretung is rechtswidrigs und schuidhofts Vahoitn, des wegn an Vawoitungsgsetz vabotn und mit ana Strof bedroht is. Vuaraussetzungan san Tatbüüdmäßigkeit (Tat und Zuarechnungsfähigkeit), Rechtswiadrigkeit und Schuid. De Vawoitungsstrofbestimmungan und es Strofausmoß stengan in de Vawoitungsmateriengsetz; wia dass des Vawoitungsstrofvafoahn owerennt, des steht im Vawoitungsstrofgsetz (VStG). Zuaständig san weisungsbundane Vawoitungsbeheadn und ois Instaunzgrichte LVG und BVG. Gstroft wean kau mit ana Gödstrof, Feiheitsstrof oda dem Vafoi vo Gegnständn. Gemäß § 21 VStG kau de Beheadn aa vo da Strof ohsehn.

Da Bschuidigte is Partei, der hod an Aunspruch auf a mündliche Vanehmung. A Vawoitungsstrofvafoahn wiad duach Eistöllung ealedigt (es gibt koan Freispruch) oda duach de Strofeakenntnis in da Fuam vo an Bscheid. Wäu Vawoitungsiwatretungan haifiga begaungan wean, miass ma effizient sein, drum gibt's koa Trennung vo Aunkläga und Richta, in da easchtn Instaunz muass des Vafoahn ned unbedingt mündli sein und mia haum koan Aunwoitszwaung. Wäu da so a Vawoitungsiwatretung boid amoi passian kau, gibt's aa gringare Strofn ois wia waunst vuam Kadi stehst.

De Eileitung vo dem Vafoahn eafuigt vo Aumts wegn, a Aunzeig is aa megli. 12 Maunod noch da Tat, waun de Beheadn koa Vafuigung aufgnumma hod, is de Gschicht vajährt. Und gengan Strofbscheid kaunst aa wia ohm a Bschweadn vuabringa.

Ohkiazte Vafoahn Werkeln

Bei maunchn Sochn kriagst glei a Strof, owa du kaunst a de Duachfiahrung vo an uadentlichn Eamittlungsvafoahn valaunga, waunst ned moanst, dassd schuid bist.

  • Strofvafügung: aufgrund vo da dianstlichn Woahnehmung vo an Exekutiavbeaumtn.
  • Organmandat: a Organ vo da effantlichn Aufsicht naht se a Gödstrofn ei.
  • Anonymvafügung: de Beheadn duad ihn unbekaunutn Täta ned ausforschn, z. B. waunst des scheiß Radar iwasehn hosd.

Vaauntwuatlicha Beauftrogta Werkeln

Noamäulaweis san olle zua Vatretung noch außn beruafanan Peasaunan vo ana Firma zuaständig, außa es is a vaauntwuatlicha Beauftrogta nochm § 9 VStG bstööt. Dera hoft' daun aa mit sein Priavotvamegn fia Vawoitungsstrofn. Gemäß GewO und ArbInspG muass a Vaauntwuatlicha beauftrogt wean, des is in da Regl a leitenda Aungstööta; wea dass des is, muass bei da Beheadn gmöödt wean. Da Gschäftsinhoba oda Gschäftsfiahra is owa ned gaunz vo da Hoftung bfreit, wäu er muass ihn Beauftrogn a wengl iwawochn und gegebmfois ohberuafn und an neichn nehman.

Strofrecht Werkeln

Fias Justizstrofrecht san unohhängige Strofgricht' zuaständig (im Untaschied zan Vawoitungsstrofrecht, do hauma weisungsbundane Vawoitungsbeheadn ghobt). Rechtsquöön san es Strofgsetzbuach (StGB), de Strofprozessuadnung (StPO) und aa no Nebmstrofrecht wia Datnschutzrecht, Finaunzstrofgsetz etc.

Vuaraussetzungan dassd gstroft wean kaunst, san Tatbstaundsmäßigkeit, Kausalität, Rechtswiadrigkeit, Rechtswiadrigkeitszaumanhaung und Schuid. Außadem deafst koa Rechtfertigungsgründe (z. B. Notwehr), Strofausschliaßungsgründe oda Schuidausschliaßungsgründe haum. Tatbstaundsmäßigkeit hoaßt, ob da vualiagande Sochvahoid iwahaupt amoi ihn Tatbestaund eafüüt. Kausalität hoaßt, waun des schädigende Vahoidn weggagfoin waradt, ob's daun aa zan söbm Eagebnis kumman warad. Rechtswiadrigkeit is eh kloa, dassd gegn de Rechtsuadnung vastoßn hosd. Und Schuid is de Vuaweafboakeit vo an rechtswiadrign Haundln, oiso, waunst wos mochst, wosd vameidn häsd suin und aa vameidn häsd kenna. Ma untascheidt zwischn Vuasotz und Foahlässigkeit. Vuasotz is, waunst des mit Obsicht gmochst hosd. Foahlässig is, waunst de zuagemutete Suagfoit außa Ocht glossn hosd, zu deasd vapflicht und fähig bist, oiso, waunst a kloana Trampl bist. Grundsätzli is nua vuasätzlichs Vahoidn strofboa, außa waun wos aundas im Gsetz steht.

Waunst vaurtäust wiasd, kriagst an Eitrog ins Strofregista, des hoaßt, du bist vuabestroft. Noch ana gwissn Zeid wiad des wieda tilgt, außa bei ana lebenslaungan Freiheitsstrofn.

Gewerberecht Werkeln

De Meakmäu vo ana gwerblichn Tätigkeit san, dass rechtlich ealaubt is, sööbstständig, reglmäßig und mit Eatrogsobsicht ausgfiaht wiad. Rechtsgrundlog is de Gewerbeuadnung (GewO), des is a Bundesgsetz, sowia gewerberechtliche Nebmgsetz' wia's Öffnungszeitngsetz, Preisauszeichnungsgsetz etc. Vo da Gewerbeuadnung ausgnumma san Laund- und Forstwirtschoft, Beagbau, litararische Tätigkeit, freie Berufe (Ärzte, Rechtsauwööte, …), Künstla, Vuatrogande, Heilkunde, Woihfoaht, … (§§ 2-4 GewO).

Vuaraussetzungan fia de Gewerbeausübung in Östareich san, dassd a EWR- oda Schweiza Stootsbiaga sei muasst, sunst brauchst an Aufenthoitstitl, dea wos zua ana Gewerbeausübung berechtigt. Außadem muasst vuijährig sei und deafst koa Gewerbeausschliaßungsgründ' haum. Gewerbeausschliaßungsgründ' san längare Vuastrofn, bstimmte Finaunzdelikte, de Ohweisung vo an Konkurs mangels Massn fia drei Joah und da Valust vo da Zuavalässigkeit (z. B. a Vawoitungsstrofn wegn Schwoazoawad).

Ma unterscheidt zwischn reglementiertm Gewerbe und freim Gewerbe, beids muasst bei da Gewerbebeheadn aumödn.

  • Reglementierte Gewerbe, de wos eascht nochm Bewülligungsbscheid vo da Beheadn begunnan wean deafn, do brauchst an Befähigungsnochweis und „Zuavalässigkeit“ (z. B. Baumasta, Zimmamasta, Woffnhändla, Pharmagroßhaundl).
  • Reglementierte Gewerbe, de ob da Aumödung ausgfiaht wean deafn, do brauchst aa an Befähigungsnochweis (Gewerbe mit Mastaprüfung wia Tischla oda Schlossa und mit an sunstign Befähigungsnochweis wia Bäck oda Gostgewerbe).
  • Freie Gewerbe: do brauchst koa Qualifikatiaun, owa des muasst trotzdem aumöödn, z. B. Haundl.

Es gibt aa de Meglichkeit vo ana individuöön Befähigung, z. B. waun da de Masta-Prüfung föht, owa scho so laung Praxis ghobt hosd, dassd moanst, dassd des trotzdem kaunst.

De easchte Instaunz vo da Gewerbebeheadn is de Bezirksvawoitungsbeheadn (oda es Magistrat bei Statutarstädtn, in Wean es Magistratische Bezirksaumt), de zweite Instaunz es Laundesvawoitungsgricht.

Gewerberechtlicha Gschäftsfiahra Werkeln

Fia Oanzluntanehma ohne eafuadalichn Befähigungsausweis und Gsööschoftn is a gewerberechtlicha Gschäftsfiahra vapflichtend. Diesa muass bei reglementiatn Gewerbn peasenliche Vuaraussetzungan erfüün und a entweda zua Hööftn vo da wöchentlichn Noamäuoawadszeid bschäftigta Dienstnehma oda a vatretungsbefugts Organ bei Gsööschoftn sei. Ea is ihm Oawadsgewa und da Gewerbebeheadn zua Eihoidung vom Gewerberecht vapflichtet und fia Vawoitungsstrofn peasenli hoftboa.

Betriabsaunlogngenehmigung Werkeln

Jeda Neibau und jede Ändarung vo ana gwerblichn Betriebsaunlogn muasst genehmign lossn, waunst Maschinan oda Geräte vawendn wüüst, de theoretisch Peasaunan, Nochboan oda de Umwöd gfährdn kenntn. Waunst da ned sicha bist, obsd dei Aunlog gnehmign lossn muasst, gehst zua Bezirksvawoitungsbeheadn, de stööt des in an Bscheid fest.

De Genehmigung is aunlognbezogn und de muasst vua da Betriabsaufnohm vo dera Aunlog haum. Waunst koane host, gibt's Strofn, de bis zua Sperr vom Betriab fian kennan. A Baustöö zöht ned ois Betriabsaunlog.

Raumuadnungsrecht Werkeln

De Raumplanng eafuigt auf mehran Ebanen:

  • Kommunola Bereich: Flächnwidmungs- und Bebauungspläne, raimliche Entwicklungskonzepte
  • Iwaörtlicha Bereich: iwaregionale Entwicklungskonzepte
  • Bundesweit: duach de hoheitliche Fochplaunung vom Bund (Vakeah, Beag- und Forstwesn, Mülitär, Wossarecht) und de ned hoheitliche Östareischische Raumuadnungskonfarenz (ÖROK).

Rechtsgrundlogn san de Raumuadnungsgsetz' vo de Lända und Bundesgsetz' wia es BStG und EisbG. De Züü san Umwödschutz, Eahoitung vo Wirtschofts- und Siedlungsstruktuan und da spoasaume Umgaung mim Grund und Bodn.

EU-Recht Werkeln

De Eiropäische Union is a Stootnbund mit eigana Prägung. Momentaun hauma 28 Mitgliedsstootn, de ihn Großtäu vo eahna Rechtshoheit ohtredn.

In da EU gibt's de fuigandan Institutiaunan:

  • EU-Rot: duat huckn de Stoots- und Regiarungschefs, sozansogn da „Vuastaund“ bei an Untanehman (ned zan vawechsln mim Eiroparot, dea hod nix mit da EU z'tuan, sundan bschäftigt se hauptsächlich mit Menschnrechtsfrogn in gaunz Eiropa)
  • EU-Kommissiaun: jeds Laund schickt an Kommissoa hi, vagleichboa mit da „Gschäftsfiahrung“ bei an Untanehman
  • Eiropäischs Parlament: 751 Ohg'uadnete noch de jewäulign Froktiauna
  • Eiropäischa Rechnungshof
  • Eiropäische Zentroibaunk
  • Eiropäischa Grichtshof
  • Ausschuss vo de Regiauna (ADR): Laundeshauptleit
  • Wiatschofts- und Soziäuausschuss (WSA): Intaressnsvatreta

Es gibt vaschiedane Rechtsakte:

  • EU-Vauadnung: de is sofuat zan umsetzn und kennan vo de Stootn ned ohg'ändat wean
  • EU-Richtlinie: de fliaßt ins nationäule Recht ei und güüt eascht daun; de genaue Ausfiahrung kau jeds Mitgliedslaund söwa bstimma
  • Beschluss: vabindliche Regelung im Oanzlfoi
  • daun gibt's no ned vabindliche Empföhlungan und Stöllungnauhman

Dass a EU-Gsetz zaumkummt, muass' vo da EU-Kommissiaun aunan EU-Rot unds EU-Parlament vuagschlogn wean, des geht daun hi und hea und so weida.

Zivüürecht Werkeln

Zivüürecht, Priavotrecht oda Biagalichs Recht regelt olle Rechtsbeziahungan, wo koa hoheitliche Mocht ausg'übt wiad. De Betäuligtn stengan gleichberechtigt gegniwa. Bei Rechtsstreitigkeitn san de Zivüügricht' zuaständig, de mit an Urtäu entscheidn. Rechtsquöön san es Oigmoane biagaliche Gsetzbuach (ABGB) und speziöllare Gsetz' wia's Untanehmansgsetzbuach (UGB), Konsumentnschutzgsetz (KSCHG), Mietrechtsgsetz, sunstige Gsetz' ausm Untanehmansrecht (GmbHG, AktG, …), oawadsrechtliche Gsetz' (z. B. AngG) und gewerblicha Rechtsschutz (Urhebarecht, Moaknschutzgsetz, …) etc. De speziöllare Norm geht da oigmoanan vua.

Im Zivüürecht muasst koa Strof aunan Stoot zoihn, owa an Schodneasotz aun de Peasaun, deast an Schodn zuagfügt hosd.

Vajährung is da Valust vo da Duachsetzboakeit vo an Recht, des in da Vajährungsfrist ned ausg'übt wuan is. Im Zivüürecht güüt grundsätzli dreißg Joah, außa fia Fuadarungan vom täglichn Le'm (Kafpreisfuadarungan, Werklohn, Miet- und Pachtzins, Zinsn etc.), do sans drei Joah. A Mauhnung vahindat de Vajährung ned.

Sochnrecht Werkeln

Es Sochnrecht reglt Beziahungan zwischn Menschn und Sochn. A Soch is ois, wos koa Peasaun is (§ 285 ABGB); Gemeingut wia Luaft und Wossa zöht aa ned ois Soch. Fia Tiere göötn sochnrechtliche Relegungan außa beim Schodneasotz. Sochnrechte san dingliche Rechte, des hoaßt, de kaunst gegniwa oin göötend mochn.

Grundsätz:

  • Titl und Modus: A Sochnrecht kriagst imma durch Titl (Vatrog, Gsetz, Richtaspruch) und Modus (Iwagob, Eitrog ins Grundbuach).
  • Publizität: Ma muass sehn, wem de Soch gheat.
  • Typnzwaung: es gibt nua gwisse Oatn vo Sochnrechtn wia Eigntum, Pfaund, Dienstboakeit, …
  • Spezialität: es Sochnrecht is imma auf a oanzalne, bstimmte Soch bezogn.

Eigntum Werkeln

Da Eigntüma vo ana Soch deaf domit mochn, wos a wü, solaung a ned gengans Gsetz vastoßt. Ma untascheidt Aloaeigntum (oa Peasaun) und Miteigntum (mehre Eigntüma). Wauhnungseigntum is a Oat vom Miteigntum, wosd iwa bstimmte Raime vafügn deafst.

Es gibt zwoa Meglichkeitn vo Eigntumseawerb:

  • Ohgleiteta Eigntumseawerb: waun da Vuamau Eigntüma woa und da des Eigntum durch Titl und Modus iwaträgt.
  • Ursprünglicha (originära) Eigntumseawerb: waun da Vuamau ned Eigntüma woa oda wauns koan Vuamau gibt.
    • guadglaibiga Eigntumserwerb vom Nichteigntüma, wauns entgöötli, in Vasteigarung, vo an bfugtn Untanehma oda vo ana Vatrauenspeasaun vom Eigntima passiat is.
    • durch Vaoawadung.
    • durch Fund, waun se noch oan Joah koana gmödt hod.
    • Easitzung duachn redlichn Besitza.

Zan Beispü, waun se da RobTorgl ihm Reimmichl sein Kuglschreiba ausbuagt und daun weida aunan Hansi vakaft, wem gheat a daun? Da Rob is a Vatrauenspersaun vom Eigntüma und ea hod Göd dofia vom Hansi valaungt, oiso woa's a guadglaibiga Eigntumseawerb und da Hansi is Eigntüma wuan. Hätt ihn da Michl ned heabuagn suin. Da Reimmichl kau owa ihn Rob auf Schodneasotz vaklogn.

Eigntumsvuabehoid Werkeln

Grundsätzli güüt, waun ihm Kaafa de Soch duach Titl und Modus iwage'm wuan is, gheats eham, wuascht, ob a scho zoiht hod oda ned. Drum is oft übli, dass ma se an Eigntumsvuabehoid ausmocht, des hoaßt, des Eigntum geht eascht daun vom Vakaafa zan Kaafa iwa, waun da Kaafpreis vuiständi zoiht wuan is. Da Vakaafa kau bei Zohlungsvazuag vom Vatrog zrucktredn, waun des vaeinboat wuan is, und de Soch zruckfuadan. Bei an Konkurs oda Saniarungsvafoahn vom Kaafa hod a an Aussondarungsaunspruch und bei ana Exekution kauna a Exszindiarungsklog mochn. A Letztvabraucha deaf de Eigntumsvuabehoitssoch ned weida vakafn. A Händla deaf des scho, waun a valängata Eigntumsvuabehoid vaeiboat wuan is, nocha kriagt da'n Vakafsealös stott da Soch.

Enteignung Werkeln

Enteignung is gemäß § 365 ABGB de vuiständige oda täuweise Entziahung vo an Eigntum in effantlichm Intresse (z. B. Strossnbau, Bauhnbau, Straumleitung, Beagbau). Da Enteignate hod a Recht auf a aungmessane Schodloshoitung, des hoaßt, da objektive Wert und subjektive Vamegnsnochtäu vom Enteigneten san zan ohgöötn

Bsitz Werkeln

A Bsitza hod a Soch in seina Gwoit und wü's vawendn, z. B. a Mieta, oda waun da wea wos buagt hod. Bsitz is koa eigentlichs Sochnrecht, hod owa ähnlichn Rechtsschutz. A Bsitza deaf wia da Eigntima de Soch vateidign, waun beheadliche Hüüf z'spät kumman ded (§ 344 ABGB). Ea hod's Recht auf an ruhign Bsitzstaund und kau a Bsitzstearungsvafoahn eileitn. Dofia muss a innahoib vo 30 Togn ob Kenntnis vo da Stearung a Klog eireichn. Koa Bsitzstearung is, waun de Stearung duach a Gsetz oda an Richtaspruch ealaubt wuan is.

Easitzung Werkeln

Easitzung is da Eawerb vo an Eigntums- oda Dienstboakeitsrecht duach rechtmäßign, redlichn und echtn Bsitz innahoib vo drei Joahn bei beweglichn Sochn und dreißg Joahn bei unbeweglichn Sochn.

Beispü: Da Drahdi fladdat ihm Joe Watzmo sei Gödbeasal. Is a Bsitza wuan? Sicha, wäu ea hod de Soch in seina Gwoit und wü se's ghoidn. Owa easitzn kaun a se's ned, wäu a koa rechtmäßiga und redlicha Bsitza is.

Innehobung Werkeln

A Inhoba hod a Soch in seina Gwoit, owa ea wü's ned ois seine behoitn, z. B. a Spediteur, oda waun di wea bitt, dassd kuaz auf sein Hund aufpassn suist. Des is owa aa koa eigantlichs Sochnrecht.

Pfaundrecht Werkeln

Schuidrechtlich is so, dass da Schuidna mit sein gaunzn Vamegn hoft'; vua da Pfändung brauchts a grichtlichs Vafoahn, an rechtskräftign Titl und an Auntrog beim Exekutiaunsgricht, des is es Bezirksgricht. Zuasätzli is a sochnrechtlichs Pfaundrecht megli, des hoaßt, da Glaibiga hod des dingliche Vuazugsrecht, dass a se aus bstimmtn Vamegnsstickn befriadign deaf, waun seine Fuadarungan ned erfüüt wean. Waun da Schuidna glaubt, dass a gscheit sein wü und des vapfändete Stickl vaaißat, bleibts Pfaundrecht trotzdem bstehn, wäu's jo a dinglichs Recht is, des hoaßt, gegn olle wiaksaum.

Grundsätz':

  • Akzessorietät: es Pfaundrecht hängt vo da Schuid oh - waun de Schuid tilgt is, is a es Pfaundrecht wegga.
  • Spezialität: Pfaundrecht nua an oanzlnan Sochn und ned aum gaunzn Vamegn.
  • Priorität: es ötare Pfaundrecht geht ihm jüngan vua.
  • Publizität: es Pfaundrecht muass fia an Drittn zan eakennan sei (Iwagob, Grundbuachseitrog).

Oatn:

  • Pfaundrecht aun ana beweglichn Soch (Faustpfaund oda Haundpfaund).
  • Pfaundrecht aun ana Liagnschoft (Hypothek).
  • Pfaundrecht aun Fuadarungan, Fruchtgenussrechtn, Gsööschoftsauntäun, Immateriäugütarechte etc.

A Pfaundrecht wiad durch Titl und Modus eawuabm:

  • Titl:
    • Pfaundbstöllungsvatrog, des is freiwüllig
    • Richtaliche Vafügung im Exekutiaunsvafoahn, des is zwaungsweis
    • Gsetz (z. B. Pfaundrecht vom Vamieta)
  • Modus:
    • Keapaliche Iwagob
    • Iwagob duach Zeichn oda Eaklärung
    • Grundbuacheitrog

Da Glaibiga deaf ihn Pfaund vawertn, dass a befriadigt wiad, waun da Schuidna ned zoiht. De Vawertung eafuigt duach a Klog und a aunschliaßende grichtliche Exekutiaun mit ana Vasteigarung, zwischn Untanehma gibt's aa de Meglichkeit vo ana außagrichtlichn Pfaundvawertung (Freihaundvakaf). A Vafoisklausl is ned zualässig, des hoaßt, i deaf ned sogn, bei Fälligkeit gheat de Soch automatisch mia. Ohne Zuastimmung deaf da Pfaundnehma de Soch ned benutzn. Im Insuivenzvafoahn hod da Pfaundglaibiga a Ohsondarungsrecht.

Dianstboakeitn Werkeln

A Dianstboakeit oda Servitut is a dinglichs Nutzungsrecht aun ana fremdn Soch oda Liagnschoft, de im Grundbuach eitrogn is, z. B. du deafst iwa a fremds Grundstickl driwafoahn. Da Eigntüma is zua ana Duldung oda Untalossung vapflicht', da Berechtigte hod a obsoluat gschützte Rechtspositiaun, de gegn olle wiakt. Des Recht is schonand zan ausübn. De Dianstboakeit vajährt innahoib vo dreißg Joahn, waunst das ned in Aunspruch nimmst und innahoib vo drei Joahn, waun se da Eigntima ständig widasetzt und du eahm ned klogst. A Dianstboakeit kaunst aa easitzn, waunst das dreißg Joah laung guadglaibig nutzt, nocha is a Eitrog im Grundbuach eafuadalich, sunstn geht's valuan, waun a Dritta des Grundstickl lostnfrei kaft.

Oatn:

  • Peasenliche Dianstboakeitn:
    • Fruchtgenuss
    • Gebrauch vo ana Soch
  • Grunddianstboakeitn:
    • Föödservitut: z. B. Wegerecht, Wossaleitungan, Gosleitungan.
    • Hausservitut (Gebaidedianstboakeit): z. B. Dochtraufn fia's Regnwossa.

Reäulost Werkeln

Da Eigntima vo a Grundstickl is zua ana aktivn Leistung vapflicht', z.  B. Ausgedinge, Hoazmateriäu, Recht auf Wauhnung, … A Reäulost wiad im Grundbuach (C-Blott) eitrogn.

Baurecht Werkeln

Baurecht im Sinn vom Sochnrecht is des dingliche, vaaißaliche und vaerbliche Recht, dassd auf an fremdn Grundstickl a Bauweak haum deafst. Wäu noamäu is so, dass mim Grund fest vabundane Bautn es rechtliche Schicksoi vom Grundstück täun.

A Baurecht kau vo an jedn Eigntüma eigramt wean, fricha hod des nua de effantliche Haund und de Kiachn kenna. Es entsteht duach de Eitrogung im Grundbuach und güüt ois a unbewegliche Soch. Fian Baurechtsberechtigtn wiad a eigana Grundbuachskeapa eastööt, de Belostung wiad aa im C-Blatt vo dem Grundstück eitrogn, wo des Baurecht bsteht.

Es muass auf min. 10 und max. 100 Joah eigramt wean, i. d. R. entgöötli mit an wiedakehrandn Bauzins. Wauns Baurecht ealischt, gheats Bauwerk ihm Grundeigntüma, der muass ihn Bauberechtign fia a Viatl vom Bauweak entschädign, waun nix aundas ausgmocht wuan is.

Supaädifikat Werkeln

A Supaädifikat is nochm § 435 ABGB des Recht, dass a Bauwerk auf an fremdn Grund baut wean deaf, des wos ned ständig stehn bleim sui, z. B. Bauhittn, Moakthittn, Kloagärtn. De Obsicht is erkennboa duach de Bauweisn oda a zeitlich bschränks Nutzungsrecht. Es entsteht ned duach de Eitrogung ins Grundbuach, wiad owa duatn easichtlich gmocht und duach Urkundnhintalegung iwatrogn.

Schuidrecht Werkeln

Es Schuidrecht reglt vamegnsrechtliche Beziahungan zwischn Peasaunan und is zan Großtäu dispositiavs Recht, des hoaßt, de vatrogliche Vaeiboarung geht ihm Gsetz vua.

Schuid Werkeln

Schuid is, waunst zua ana Leistung vapflicht' bist; Hoftung is, waunst dazua zwungan bist. Ois Naturäuobligatiaun bezeichnet ma a Schuid ohne Hoftung.

Bei mehraran Schuidnan hoftn de oanzlnan auntäusmäßig, waun de Leistung täuboa is. Sunstn hoft' jeda solidoa, des hoaßt, jeda hoft' fia de gaunze Schuid (z. B. bei Vaeiboarung, Untäuboakeit, untanehmansbezoganan Gschäftn, Bürgschoftn, …).

Entstehung vo Schuidvahöötnissn Werkeln

  • Rechtsgschäfte (§§ 859 ff ABGB):
    • Oaseitige Rechtsgschäfte: Kündigung, Testament, Rücktritt, …
    • Zwoa- oda mehrseitige Rechtsgschäfte: Vatrog (schau untn).
  • Gsetz:
    • Schodneasotz
    • ungrechtfeatigte Bereicharung
    • Gfährdungshoftung

Eafüllung vo Schuidvahöötnissn Werkeln

De Vabindlichkeit is erfüüt, waun da Schuidna zua richtign Zeid am richtign Uat und auf bedungane Weis leistn duad.

Ma untascheidt:

  • Hoischuidn: Woanschuidn (waun ned aundas vaeiboat).
  • Schickschuidn: Gödschuidn (waun ned aundas vaeiboat), Gfoah und Kostn muass da Schuidna trogn.

Sicharung vo Schuidvahöötnissn Werkeln

Bürgschoft Werkeln

A Bürgschoft is, waun a Dritta zua Sicharung vo ana Fuadarung suagt und de Hoftung fiara fremde Schuid iwanimmt. A Bürgschoft is akzessorisch, des hoaßt, se ealischt mit da Schuid, is fuambunden (schriftli) und kau subsidär sei.

Oatn:

  • Ausfoisbürgschoft: da Bürg hoft' nua daun, waun de grichtliche Exekutiaun beim Hauptschuidna eafuiglos woa.
  • Bürg und Zohla: do wiad auf de Subsidiarität vazicht', des hoaßt, da Glaibiga muass ned easchta amoi ihn Hauptschuidna mauhnan.
Konventionäustrof Werkeln

A Konventionäustrof oda Vatrogsstrof oda Pönale is a pauscholiarta Schodneasotz, waun da Vatrog ned uandli erfüüt wuan is, kaunst de vaeiboate Summan valaunga. De is unohhängig vo da Hechn vom wiaklichn Schodn, owa es Gricht kau a z'hoche Strofn mindan. Waun da Schodn hecha is, is zwischn Untanehma übli, dass dea aa easetzt wiad, mit an Vabraucha muass des oanzlt ausghaundlt wean.

Zruckbehoitungsrecht Werkeln

Du kaunst a Soch zruckbehoidn, waunst duach de an Schodn ealittn hosd oda fia de an Aufwaund taun hosd. Eascht gegn an Easatz oda a Sichaheitsleistung muasst das außege'm (§ 471 ABGB, § 369 UGB).

Baunkgarantie Werkeln

A Baunkgarantie is, waun da de Baunk a obstrokts Vasprechn (wos ned vom Grundgschäft ohhängt) gibt, dass' aun an Drittn Zohlungan leist', waun bstimmte Umständ eitretn.

Akkreditiv Werkeln

A Akkreditiv is a Vaeiboarung, dass a Baunk, de im Auftrog vo an Kundn haundlt, Zohlungan aun an Drittn (Begünstigta) leist' oda a aundare Baunk zua Ausfiahrung vo suichn Zohlungan (Akzeptn) bemächtigt. Des is a Fuam vo da Baunkgarantie, des wos v. a. bei Auslaundsgschäftn gmocht wiad.

Terminsvalust Werkeln

Waunst mit ana Täuleistung im Vazug bist, is da gaunze Rest föllig.

Wertsicharungsklausl Werkeln

De gschuidete Leistung wiad aun an Wertmessa bundn, z. B. Vabrauchapreisindex.

Umändarung vo Schuidvahöötnissn Werkeln

  • Vagleich: is a gegnseitigs Nochge'm (grichtli oda außagrichtli).
  • Zession: Ohtretung vo ana Fuadarung aun an Drittn, aa waun da Schuidna ned zuastimmt.
  • Schuidiwanauhm: a Dritta tritt aun de Stöö vom vuarign Schuidna, nua waun da Glaibiga zuastimmt.

Stöövatretung Werkeln

Stöövatretung is des Tätigwean fia an aundan; dofia brauchts a Vatretungsmocht und de Vatretungsfunktiaun muasst offnlegn. Des kau sein wegn an Gsetz (z. B. Ötan fia'd Kinda), ana richtalichn Aunuadnung (z. B. Massevawoita beim Konkurs), orgaunschoftli (z. B. Gschäftsfiahra vo ana GmbH) oda wegn an Rechtsgschäft (Vuimocht).

De Vuimocht (§§ 1002 ff ABGB) is a oaseitige, emfpaungsbediaftigte Wüünserklärung im Außnvahöötnis (a Auftrog warad im Innanvahöötnis). Waun da Befuimächtigte de Vuimocht iwaschreidt, kummts Rechtsgschäft ned zuastaund.

Oatn vo da Vuimocht:

  • Haundlsvuimocht (i. V.): fia olle gwehnlichn Gschäft', jeda Untanehma kau a Haundlsvuimocht eatäun (ausdrückli oda konkludent).
  • Prokura (ppa.): fia olle Oatn vo Gschäftn, des wiad daun im Firmanbuach eitrogn (§§ 48 ff UGB).

Es gibt aa no stüüschweigande Befuimächtigung (Lodnvuimocht oda Vawoitavuimocht) und Vatretungs- oda Aunscheinsvuimocht, des hoaßt, da Vatretane vahoit se so, wia waun a Vuimocht vualiagn ded.

Vatrogsrecht Werkeln

A Vatrog is a zwoa- oda meahseitigs Rechtsgschäft, des duach Wüünsüwaeistimmung (Aunbot und Aunnohm) und de sunstign Güütigkeitsvuaraussetzungan entsteht.

Oatn vo Vaträgn:

  • Vaaißarungsvatrog: Kafvatrog, Tauschvatrog, Schenkungsvatrog
  • Gebrauchsiwalossungsvatrog: Leihvatrog, Doalehensvatrog, Kreditvatrog
  • Bestaundsvatrog: Mietvatrog, Pachtvatrog, Leasingvatrog
  • Dianstleistungsvatrog: Oawadsvatrog, Freia Dianstvatrog, Werkvatrog
  • Auftrog: Maklavatrog, Haundlsvatretavatrog
  • Vawoahrungsvatrog
  • Glücksvatrog

A Kafvatrog is a Konsensuäuvatrog, des hoaßt, ea kummt duach de Wüünsiwaeistimmung zuastaund, ned eascht duach de Leistungsiwagob. A Weakvatrog is a Vatrog, wo a genau umschriabane maunglfreie Leistung gschuit wiad. Des is persenli unohhängig, des hoaßt, koa Oawadnehmavahöötnis. In da ÖNORM B 2110 stengan kloare Vuagobn fia Weaksvaträg' fia Bauleistungan.

Ois Priavotautonomie bezeichnat ma ihn Grundsotz vo da Vatrogsfreiheit.

  • Obschlussfreiheit: du kaunst da aussuachn, mit wem dassd an Vatrog schliaßn duasd.
  • Fuamfreiheit: an Vatrog kaunst mündli oda schriftli schliaßn.
  • Gstoitungsfreiheit: den Inhoid vom Vatrog kaunst frei wöhn, solaung a ned gegn a Gsetz vasteßt.

Güütigkeitsvuaraussetzungan fiaran Vatrog:

  • Wüünsiwaeistimmung und Freiheit vo da Wüünserklärung (ohne Irrtum, List oda Drohung)
  • Gschäftsfähigkeit
  • Gsetzeskonformität (Ealaubtheit und Meglikeit)
  • Fuamvuaschriftn bei maunchn Vaträgn, z. B. Bürgschoft, Gsööschoftsvatrog AG/GmbH, Schenkung zwischn Eheleitn

Waun de ned ge'm san, is da Vatrog nichtig.

Wüünseaklärung Werkeln

De Wüünseaklärung kau entweda ausdrückli, des hoaßt mündli, schriftli oda qualifiziat schriftli (mit an Notariaktakt), oda konkludent sei. Konkludent hoaßt, dass duach dei Vahoitn fian Vatrogsportna koa Zweifl iwa bleibt, dassd an Vatrog ohschliaßn wüüst, z. B. waunst in Zug eisteigst, wüst an Befeadarungsvatrog ohschliaßn.

A Aunbot is in da Regl aun a bstimmte Peasaun gricht, duatn is da Vatrogsinhoit ausreichend bstimmt und da Bindungswüün zan Vatrog vuahaundn. Da Vatrog kummt zuastaund, waunst des Aunbot aunimmst. Schweign güüt grundsätzli ned ois Zuastimmung, außa waunst des Aubot augfuadat hosd. Waunst nua wen eilodn wüsd, dass a a Aubot stöön sui, muasst Klausln wia „freibleibend“, „ohne obligo“ oda „unverbindlich“ vawendn, nocha hosd koa Bindung.

Gschäftsfähigkeit Werkeln

  • unta 7 Joah: gschäftsunfähig (außa Kloanigkeitn, z. B. Wuaschtsemmal)
  • 7 bis 14 Joah: grundsätzli gschäftsunfähig, außa oitastypische Gschäft' und Gschäft', de koa Vapflichtungan mit sich bringan
  • 14 bis 18 Joah: gschäftsfähig, freie Vafügung iwa's eigane Eikumman, owa koa Gfährdung vo de Lebensbefiafnis
  • ob 18 Joah: vui gschäftsfähig (außa bsochwoitate Leit)

Oigmoane Gschäftsbedingungan Werkeln

De Oigmoanan Gschäftsbedingungan (AGB) san Bedingungan, de fia imma gleichoatige Vaträge zaumgfosst wean und zua Rationäulisiarung und Vaeiheitlichunng dienan. Mit de AGB wean Gsetz', de dispositivs Recht san, zan Vuatäu vom Untanehman vaändat. Üblicha Inhoid san Zohlungsmodalitätn, Eigntumsvuabehoid, Hoftungsregelungan, Liefabedingungan, Datnvaoawadung, Urhebarechte etc. Se göötn nua daun, waun des duach Wüünsiwaeistimmung vaeiboat wuan is, z. B. waun da Vatrogspartna sogt, dass bei eahm de AGB göötn und du ned widasprichst. Du muasst de Meglichkeit haum, dassd de AGB vuaha lesn kaunst, a nochträglicha Vaweis auf da Rechnung oda aufm Liafaschein is z'weng.

De Untanehman deafn se owa ned ois ealaum, Klausln, de gegn de guadn Sittn vasteßn oda mit de da Vatrogsportna ned rechnan hod kennan san ungüütig. Waunst di ned einign kaunst, muasst des vua Gricht eiklogn. Beispü fia gegn Konsumentn ungüütige Klausln (§ 6 Abs. 1 KSCHG): unaugmessn launge Bindung aunan Vatrog, strengare Fuameafuadanis ois wia Schriftlichkeit, iwahehte Vazuagszinsn, Ausschluss vom Zruckbehoitungsrecht, Vabot vo mündlichn Nemohredn, Gewährleistungsausschlüsse etc.

Kostnvuaaunschlog Werkeln

A Kostnvuaaunschlog is a genaue Auflistung vo de Kostn vo an Weakvatrog. A Kostnvuaaunschlog fiaran Vabraucha is kostnfrei und vabindli, außa wauns vuaha aundas vaeiboat wuan is. Fia Untanehma is da Kostnvuaaunschlog kostnpflichtig und unvabindli. A Kostniwaschreitung vo 15 % is zualässig, wauns meah wiad, hod da aundare a Rücktrittsrecht, owa de scho gleistete Vuaoawad muass easetzt wean.

A summarischa Iwaschlog is koa Kostnvuaaunschlog, dea is völlig unvabindli.

Irrtum Werkeln

A Irrtum oda Wüünsmaungl is de unzuatreffende Vuastöllung vo da Wiaklikeit. Waun da beim Vatrogsohschluss a Irrtum passiat is, kaunstn korrigian, dassd entweda ihn Vatrog ohändast oda auflöst. Vuaraussetzungan fia de Irrtumsaufechtung san, dass da Irrtum wesentli is und vom aundan vaursocht wuan is (wuascht, ob schuidig oda unschuidig) oda waun a ihm auffoin miassn hätt.

Rücktritt Werkeln

Pacta sund servanda - da Vatrog is zan eihoidn! Waun a güütig zuastaund kumman is, hosd grundsätzli koa Rücktrittsrecht, waun de Leistung uadnungsgemäß eabrocht wuan is. Außa bei de fuigandn Föön kaunst ihn Vatrog im Nochhinein wieda auflesn: waun des vaeiboat wuan is, wauns zua an Liefavazug kummt, bei Unbeheboakeit vo wesentlichn Mängln (Gwährleistung) und bei Haustiagschäftn und Fernohsotz.

Storno Werkeln

Waunst vo an Vatrog ohne gsetzlichn Rücktrittsgrund zrucktretn wüsd, kaun da Vatrogsportna vo dia a Stornogebühr valaunga, des is a pauschaliata Schodneasotz, dea deaf aa daun valaungt wean, waun goa koa Schodn entstaundn is.

Leistungsstearungan Werkeln

Leistungsstearungan hosd, waun da Schuidna den Vatrog gemäß Zeid, Uat oda Oat ned uadnungsgemäß eafüüt.

  • Nedeafüllung:
    • Vazug: kau no späda eafüüt wean
    • Unmeglikeit: kau goa nimma eafüüt wean
  • Schlechteafüllung: maungelhofte Leistung, do hosd an Gwährleistungsaunspruch

Vazuag Werkeln

Liefavazuag Werkeln

Liafavazuag is, waun da Schuidna ned rechtzeitig liafan duad oda waun da Glaibiga de Aunnohm wegn vatrogswidriga Leistung ohlehnt. Objektiva Schuidnavazuag is ohne Vaschuidn vom Liefarantn, subjektiva is mit Vaschuidn. Do hosd an Aunspruch auf an Schodneasotz, übli is de Vaeiboarung vo ana Pönoin ois a pauschaliata Schodneasatz. De Gfoah vom zuaföllign Untagaung trägt da Schuidna währendm Vazuag.

Bei gwehnlichn Termingschäftn kau da Glaibiga auf de Eafüllung bstehn oda nochm Setzn vo ana Nochfrist vom Vatrog zrucktretn, waun de vastrichn is. Bei Fixgschäftn wiad da Vatrog automatisch aufglest, waunst ihn ned eafüüst. Da Glaibiga kau owa aa auf Eafüllung bstehn. Ma untascheidt obsolute Fixgschäfte (z. B. Hochzeitstortn) und relative Fixgschäfte (vatrogli vaeiboat duach Fuamuliarungan wia „ultimo“, „präzise“, „bei sunstigm Rücktritt“).

Aunnohmevazuag Werkeln

Aunnohmevazuag is, waun da Glaibiga de uadnungsgemäß eabrochte Leistung ned aunimmt. Ea muass ihm Liafarauntn seine Zuasotzkostn fia Logarung oda Rücktraunsport easetzn. De Gfoah vom zuaföllign Untagaung trägt da Glaibiga während dem Vazuag.

Zohlungsvazuag Werkeln

Zohlungsvazuag is, waunst des Göd ned rechtzeitig iwawiasn hosd. Bei Gschäftn zwischn zwoa Untanehman oda zwoa Priavotn muass des Göd aum Fölligkeitsdatum aum Konto vom Glaibiga sei, bei Konsumentengschäftn reicht de Iwaweisung aum Fölligkeitstog.

Waun koa Vazuagszinsn ausgmocht wuan san, sans 4 % ohne Vaschuidn, bei Untanehmansgschäftn mit schuidhofta Vazegarung 9,2 % iwan Basiszinssotz. Zuasätzli hosd bei an schuidhoftn Zohlungsvazuag es Recht auf Schodneasotz vo de Inkassokostn und Mauhnspesn.

Gwährleistung Werkeln

Gwährleistung is de gsetzliche Vapflichtung vom Iwageba (Vatrogspartna), dass a vaschuidnsunohhängig fia Mängl eistehn muass, de wos de Woa zan Zeitpunkt vo da Iwagob ghobt hod (§§ 922 ff ABGB). Moßgebli is de Aunnohm vo da Leistung in bereits (vasteckt) maunglhoftn Zuastaund. Mängl kennan Sochmängl (de Woa hod ned de gwehnli vuarausgsetztn oda vaeiboatn Eignschoftn) oda Rechtsmängl (z. B. koa lostnfreis Eigntum) sei, aa vasteckte Mängl zöhn. Fristn san zwoa Joah fia bewegliche Sochn, drei Joah fia unbewegliche und sechs Wochn fia Viehmängl. Bei Konsumentngschäftn is de Gwährleistung zwingand, es deaf owa ausgmocht wean, dass de Frist auf oa Joa owe gsetzt wiad.

De easchtn sechs Maunod wiad vamut', dass de Woa scho bei da Iwagob maunglhoft woa. Deswegn muass da Vakaafa de Maunglfreiheit beweisn. Nocha wiad's umdraht: daun muass da Kaafa beweisn, dass' scho bei da Iwagob maunglhoft woa.

Da Gwährleistungsberechtigte muass sein Aunspruch vua Gricht göötend mochn, waun koa außagrichtliche Einigung megli is.

  • Primäre Rechtsbehööfe: Vabessarung oda Austausch
  • Sekundäre Rechtsbehööfe: Preismindarung oda Waundlung (waun primäre Rechtsbehööfe ned megli oda ned zuamuatboa san)

A Wandlung (Rücktritt vom Vatrog) is bei gringfügign Mängln ned megli.

Nochm § 377 UGB muass bei zwoaseitig untanehmansbezoganan Gschäftn de Woa noch Eahoid untasucht und festgstööte Mängl grügt wean, sunstn gengan de Gwährleistungsaunsprüch' valuan (außa bei Oaglist). A Untanehman hod a Rückgriffsrecht, des hoaßt, es deaf gleistete Gwährleistungsaunsprüch' beim Vuamau (Liafarantn oda Heastölla) göötand mochn.

Waun beim Iwageba Vaschuidn vualiagt, kau aa Schodneasotz valaungt wean.

Garantie Werkeln

Garantie is de freiwüllige Hoftungsiwanohm fia Mängl, de wos in ana bstimmtn Frist auftauchn, gleich, ob's vua oda noch da Iwagob entstaundn san. Es gibt a Heastölla- und Händlagarantie. Gemäß § 9b KSCHG muass da Konsument drauf higwiasn wean, dass a gsetzliche Gwährleistungsaunsprüch' hod, de ned eigschränkt wean kenna.

Schodneasotz Werkeln

Noamäulaweis hoft' jeda fia sein Schodn söbst. Oiso waun da dei Telefaun owe fliagt und es hi gwuan is, muasst da söwa a neichs kafn. Außa waun de fuigandn Vuaraussetzungan eafüüt san, kriagst den Schodn vom Schädiga easetzt: Eitritt vo an Schodn, Kausalität, Rechtswiadrigkeit und Schuid vom Schädiga. De Begriff' hob i eh scho amoi obm eaklärt. Da Gschädigte muass imma ihn Schodn, de Kausalität und de Rechtswidrigkeit beweisen. Bei ana Hoftung aus an Delikt muass da Geschädigte des fremde Vaschuidn beweisn. Bei ana Hoftung aus an Vatrog muass da Beklogte sei Schuidlosigkeit beweisn.

A Schodn kau sei a materiölla Schodn (Vamegnsmindarung, entgaungena Gwinn, Schodn am Keapa) oda a inmateriölla Schodn (Kränkung, Schmerzn). Des vajährt noch dreißg Joah; waunst woaßt, dassd an Schodn hosd und aa wea da Schädiga is, daun noch drei Joah. Fia Sochvaständige und Untanehman güüt a strengara Vaschuidnsmoßstob. Noch da Eafüllungsgehüüfnhoftung kaunst a fia dei Oawadnehma oda Subuntanehma hoftboa gmocht wean.

Gfährdungshoftung Werkeln

Gfährdungshoftung is de vaschuidnsunohhängige Hoftung fia gfährliche, owa ealaubte Tätigkeitn.

  • Hoftung fia föhlahofte Produkte (Produkthoftung)
  • Hoftung fia Eisenbauhna, KFZ, Luaftfoahzeig, Gos- und Straumleitungan
  • Hoftung fia Schädn duach Eisturz vo an Bauweak, Dachlawinen etc. vom Bsitza

Produkthoftung Werkeln

Da Heastölla, Quasiheastölla (hods Produkt ned söwa heagstööt, vawendt owa a eigane Markn) oda EWR-Importeur hoft' vaschuidnsunohhängig fia Fuigeschädn, de aufgrund vo da Föhlahoftigkeit vo an Produkt passian, z. B. waun dei Fernseha explodiat und dei gaunze Wauhnzimmaeirichtung hi is. Föhla kennan sei Konstruktiaunsföhla, Produktiaunsföhla und Instruktiaunsföhla, des hoaßt, aa a foische Berotung oda foische Gebrauchsauweisung.

Da Gschädigte muass nochweisn, dass da Schodn vo dem Produkt vaursocht wuan is. Easetzt kriagst Schädn wia Tötung, Keapavaletzung oda Gsundheitsschädigung und nua bei Vabrauchan Sochschodn, der 500,- EUR iwasteigt. De Gschicht vajährt noch zehn Joah oda drei Joah noch Kenntnis. De Haftung kau grundsätzli im Vuahinein ned ausgschlossn wean.

Im Netz Werkeln