Sidgeorgien

(Weidagloadt vo Südgeorgien)
Der Artikl is im Dialekt Owaöstareichisch gschriem worn.

Sidgeorgien (englisch: South Georgia) ist da Naum vu ana anzlnen Insl und gleichzeidig aa d'Bezeichnung vu da gleichnauming Inslgruppm, vu dera d'Insl Sidgeorgien wieda de greßte is. Des Gebiet wiad politisch im britischn Üwaseegebiet Sidgeorgien und de Sidlichn Sandwichinsln zuagrechnt, oba aa vu am aundan Laund, nämli Argentinien beaunsprucht.

D'Log vu Sidgeorgien und de Südlichn Sandwichinseln
Satellitnbüdl vu Sidgeorgien

Geografie Werkeln

Des Inslgebiet is im Südatlantik, so ungefäa 1.400 km östli vu da Ostküstn vu Südamerika (Argentinien) bzw. vu de voaglogatn Falklandinseln gleng. Dea Teil vum Atlantik, in dem si Sidgeorgien findt, nennt ma aa Schottische See.

Insln und Inslgruppen Werkeln

 
A Koatn vu da Inslgruppm

Zum Inslgebiet Sidgeorgien rechnet ma de foigendn Inslgruppm und vaoanzltn Insln:

Laundschoft Werkeln

 
Blick aufn Hauptoat Grytviken

D'Hauptinsl Sidgeorgien is um de 160 Kilometa laung und bis zu 30 Kilometa broad und bringts damit auf a Flächn vu 3.756 km², wos üba 96 % vu da gsaumtn Laundflächn vu Sidgeorgien und de Südlichn Sandwichinsln (3.903 km²) ausmocht. An da Ostküstn vu da Insl findt ma mit Grytviken in Hauptoat vu Sidgeorgien, in dem oba netta da Marineoffizier Pat Lurcock, dem sei Frau lem und a poa Foascha am King Edward Point in da Nähe.

De gebiagige, zaklüftete und zu am großn Tei vu Eis bedeckte Laundschoft mocht in Großtei vu da Hauptinsl und aa de aundan Insln in dera Gegnd schlecht bewohnboa. Öif Berg auf Sidgeorgien san hecha wia 2.000 m; d'hechste Erhebung is da Mount Paget mit 2.934 m.

Flora und Fauna Werkeln

 
A Kolonie Königspinguine

Auf Sidgeorgien gibts nua weng Vegetation (Tundra). Es findn si oba a poa Wiesna mit antarktische Gräsa wia am Tussockgros, im Summa aa Bläami und vaanzlte Zweagsträicha. Genauso findn si außadem Moose und Flechten. Damit Baam wochsn kinan oda fia a Laundwiatschoft is s'Klima oba z'koid.

Sidgeorgien wiad ois ans vu de wichtigstn Brutgebiete vum Königspinguin augseng. Ma schätzt, dass duat um de 400.000 soiche Viecha lem; Goldschopfpinguine soits do sogoa in etwa fünf Miljonen gem. Außadem is Sidgeorgien a wichtiga Lemsraum fia Seeelefauntn und Seelöwn. Vum Menschn eigfiate Spoviecha san Rentiere, Rotzn und Meis.

Auf Bird Island, ana klan Insel voa da Noadwestspitzn vu Sidgeorgien, gibts a Beobochtungsstazjon fia Seevegi und Robbm.

Klima Werkeln

 
Klimadiagramm vu Sidgeorgien

D'Südküstn liegt im Einflussbereich vu de Roaring Forties und is desweng mea oda weniga ständig am stoakn Westwind ausgsetzt. Des bewiakt, dasss duat köida, stüamischa und in da Regl weid unwiatlicha is wia an da Nordküstn, de nämli im Windschottn vu de Beag liegt. Duat is s'Weda weid aungenehma und de Buchtn san ruiga.

Insgesaumt is s'Klima rau, küh und feichd. Im Winta (oiso vo Juni bis August) is da Großtei vu Sidgeorgien schneebedeckt, oba es gibt aa a poa Küstnstreifn, de s'gaunze Joa im Großn und Gaunzn schneefrei bleim. Duat ling de Temparatuan im Juli am Tog knopp üba 0 °C, in da Nocht iss oba frostig. Oft gibts dazua oba Schneestiam und an togelaungn Nöibi; d'Sunn scheint im Winta äißast söitn. S'Mea gfreats zwoa im aa im Winta ned zua, es ling oba häifig Treibeisföida in dera Gegnd.

Im Friahling, dea im Septemba eisetzt, wiads laungsaum müida und d'Sunn kimmt öfta außa. Im November san d'Küstn daun übawiegnd eisfrei.

Da Summa is kuaz und mit um de 10 °C ziemli küh, außadem kaus aa im Summa in da Nocht frostig wean und ob und zua sogoa schnein. De Beaggüpfin im Laundesinnaren san gaunzjährig zuagschneit. Da Summa is auf Sidgeorgion de regenäamste Joareszeit; Stüame und stoake Niedaschläge, wia sis im Winta gibt, san oba aa im Summa gaunz und goa net söitn, d'Sunn siacht ma meistns netta 5-6 Stund am Tog. S'typische Sommaweda is da schnölle Wexl vu Sonnenschein und Bewoikung und außadem so gelegntliche Rengschaua, so wia sis ähnlich auf de Britischn Insln gibt.

Im März, wo da Heabst aufaungt, wiads wieda kühla und finstriga; im Mai oda Juni kimmt daun meistns da easte Schnee.

Im Joa foin auf Sidgeorgien ungefäa 1.500 mm Niederschlog bei um de 165 Rengtog. D'Sunn kimmt im dageng netta ziaka 1.200 Stund pro Joa außa. D'Wossatemparatuan schwaunkn meistns zwischn 3 und 6 °C.

Klimataböin fia Sidgeorgien
Monat Jan Feb Mär Apr Mai Jun Jul Aug Sep Okt Nov Dez Joahresduachschnitt
Tagestemperatur °C 9 10 8 6 4 2 2 2 4 6 8 9 5,7
Nachttemperatur °C 2 3 1 0 -2 -3 -4 -4 -2 -1 0 1 -0,7
Sonnenstunden pro Tag 6 5 4 3 1 0 1 2 4 5 6 6 3,4
Regentage/Monat 14 15 15 15 15 13 14 12 10 13 13 14 15,6
Wassertemperatur °C 6 6 6 6 5 4 3 3 3 3 4 5 4,5

Gschicht Werkeln

Woahscheinli is Sidgeorgien schau im Aprüi 1675 vum britischn Kaufmau Anthony de la Roche entdeckt woan: Dea is nämli voa Kap Hoan in a Sauweda einigrodn und dabei weid vum Kuas ookemma. Dabei hod a a weids, gebiagigs Laund mit tiafe Buchtn gsichtet, des daun auf a poa historischn Koatn ois Roche Insel eizeichnt woan is. Weng da geographischn Log kau sei Entdeckung netta Sidgeorgien gwesn sei.

 
Vum James Cook 1777 zeichnte Koatn

1756 hod da Duclos Guyot de Insl gsichtet und da englische Seefoahra James Cook hods 1775 wieda gfundn und is am 17. Jenna 1775 mit da HMS Resolution in a Bucht einigsögit, dea a in Naum Possession Bay gem hod. Da Cook hod an Teil vu da Küstnlinie kartographiat und is bis zua Südspitzn vu da Insl weidagsögit, de a daun Cape Disappointment („Kap Enttäuschung“) gnaunnt hod, wei a duat gneißt hod, dass des Laund, des a do grod umsögit, net da antarktische Kontinent sei kau, noch dem a eigntli gsuacht hod. Nochhant hod da Cook dera Insl in Naum „Isle of Georgia“ gem, zua Eah vum englischn Kini Georg III..

Im eastn Intanazjonaln Polarjoah vum 1. August 1882 bis zum 31. August 1883 is daun auf Sidgeorgien in der Royal Bay, im Moltke-Hofn, a Foaschungsstazjon aufgmocht woan. S'Züi vu dera Intanazjonalen Polarjoah-Expedizjon auf Sidgeorgien woa d'Ermittlung vu Datn zum Klima und da Geophysik duach gleichzeitige meteorologische, magnetische und Bodenmessungen. A zusätzlichs Züi vu dera Forschungsreise woa d'Beobochtung vu am äißast söitenen Venustransit voa da Sunn am 6. Dezemba 1882[1]. De Expedizjon unta da Leitung vum Dr. K. Schrader und mit de Mitglieda Dr. Karl von den Steinen (Oazt und Ethnologe), Dr. P. Vogel, Dr. Otto Clauss (Astronom und Physika), Dr. Hermann Will (Botanika und geologischa Saummla), E. Mosthaff (Inscheniör und Mola), hod außadem nu aus je oam Mechanika, Koch, Tischla, Sögimocha und Bootsmau bestaundn. De Mitglieda san am 12. August 1882, auf da S.M.S Moltke, untam Kapitän Pirner, zum eastn Moi Sidgeorgien[2] eareicht. Noch ocht Tog mit am schlechtn Weda homs an geeignetn, weitläifing Hofn in da Royal Bay an da Nord-Ost-Küstn vu da Insl gfundn.[3] Wias duat aukemma san, haums mit da Hüif vu 100 Seemänna de Materilloga aufbaut und 40 Tonnen Koihn an Laund brocht. Außadem haums Hoizhüttn, s'Observatorium zum Beobochtung vum Venustransit, Schuppn fia d'Geräte und an Stoi fia drei Kiah, siebzehn Lammpi und neun Geaß baut. Am 3. Septemba sans mit da Voabereitung fertig woan und desweng hod da Kapitän Pirner mit da S.M.S Moltke d'Insl wieda valossn. Während am foigendn Joah san daun de geregltn meteorologischn Beobochtungen, Messungen vum Magnetismus und de astronomischn Aufzeichnungen gmocht woan, s'Ufa vu da Royal Bay und d'äißere Küstn zum Noadn eafoascht woan. Zuasätzli san kleanare Beagbesteigungen und Bsichtigungen vu zwoa große Gletscha, de wos in d'Royal Bay mündn, gmocht woan. Am 1. Septemba 1883 is de Korvettn Marie untam Kapitän Krokisius indn Hofn in da Royal Bay eiglaufn.[3] Am 6. Septemba 1883 hod de Expedizjon auf da Marie de Insl in Richtung Montevideo valossn.[3][4]

 
Ehemalige Walfang-Siedlungen und Forschungsstationen

Vo Aunfaung vum 19. Joahhundat bis in d'Mittn vum 20. Joahhundat is Sidgeorgien hauptsächli ois Laund-Stützpunkt vu Robbn- und Walfänga heagnumma woan. In dera Zeit san foigende Oate (vu Noad noch Süd) ggründet und wieda verlossn woan:

Während am Falklandkriag woa Sidgeorgien kuaze Zeit unta argentinischa Besotzung. Am 25. Aprüi 1982 san de Insln oba wieda vu de britischn Seestreitkräfte zruck erobat woan.

Schaust aa Werkeln

 
S'Woppm vu Sidgeorgien und vu de Südlichn Sandwichinsln

Beleg Werkeln

  1. Tuatara: Volume 18, Issue 2, July 1970 - Botany of the Southern Zone - Exploration, 1847-1891 by E. J. Godley - Seitn 79 - The International Polar Investigation 1882-1883 [1]
  2. Tuatara: Volume 18, Issue 2, July 1970 - Botany of the Southern Zone - Exploration, 1847-1891 by E. J. Godley - Seitn 82 [2]
  3. 3,0 3,1 3,2 Tuatara: Volume 18, Issue 2, July 1970 - Botany of the Southern Zone - Exploration, 1847-1891 by E. J. Godley - Seitn 83 [3] Referenzfehler: Ungültiges <ref>-Tag. Der Name „Tuatara - Volume 18 - Issue 2 - site 83“ wurde mehrere Male mit einem unterschiedlichen Inhalt definiert.
  4. Durch Central-Brasilien (1886) - Karl von den Steinen - Vorwort

Weblink Werkeln


Koordinaten fehlen! Hilf mit. ...