Elektrischa Strom

(Weidagloadt vo Elektrischa Straum)

Elektrischa Strom oda elektrischa Straum I (dt. elektrischer Strom) is bewegde elektrische Lodung, des hoassd, Elektraunan, de wos duach an Leita fliassn. A guada Leita is a Stoff, wo vü freie Elektraunan vuahaundn san, oiso z. B. Metoie. De Eihheit van elektrischn Straum is Ampere, des is a physikalische Basisgressn. [I] = A.

A oafocha Straumkroas: links is a Spaunnungsquöön, duatn san Straum- und Spaunnungspfäu vaschiedn; rechts is a Vabraucha, duatn san Straum- und Spaunnungspfäu gleich

mid:

  • I ... Elektrischa Strom [A] (fia zeidli vaendaliche Ströme wead da Kloabuachstom i vawendd)
  • Q ... Elektrische Lodung [C]
  • t ... Zeid [s]

De Gschwindigkeit, mid dea se de Elektraunan duachn Leita beweng, bedrogd 0,1 mm/s bis 10 mm/s (ba Kupfa). Owa de Infoamaziaun, doss Straum fliassd, gehd mid Liachtgschwindigkeit. Des kaunst da so vuastöön, dassd a Rohr hosd, des mid Tennisbälln afgfüüd is. Waunst vuan no an Boi einestecksd, kummd hintn sofuad ana ausse. Owa bis gnau dea Boi wieda af da aundan Seitn aussekummd, den wosd vuan einegsteckd hosd, dauads a Wäu.

Straum fliassd daun, waunsd a elektrische Spaunnung zwischn de Aunschlüss' vo da Quöön hosd und a leitnde Vabindung do is, des hoassd, a gschlossana Straumkroas. Waun a Straum fliassd, tredn zwoa Phenomene af: Magnetismus und Eaweamung. Da Straum kau zeidli und richtungsmäßig konstaunt bleim, des is da Gleichstraum, oda sinusfeamig au- und ohschwöön, des is da Wexlstraum.

Ma untascheidd:

  • physikalische Straumrichtung: des is wia de Elektraunan wiakli fliassn, oiso van Minuspol zan Pluspol - hod owa in da Technik koa Bedeitung.
  • technische Straumrichtung: is van Pluspol zan Minuspol, des hoassd, doss ba posiativa Lodung a positiava Straum fliassd (owa de Elektraunan san jo negativ, des hoassd, in Wiaklikeit fliassn's in'd aundre Richtung). De technische Straumrichtung wead fia'n Straumzöhpfäu vawendd, dea in Schoitungan eihzoachnd wead.

Daun gibd's no ihn sognauntn Vaschiabungsstraum, dea wos ned duach de Bewegung vo elektrischn Lodungan entstähd, sondan duach de Endarunga van Fluss vo an elektrischn Fööd. Ea tritt z. B. zwischn de Plottn vo an Kondensatoa ban Be- oda Entlodn af und eazeigd gnauso a Magnetfööd.

Definiziaun vo da SI-Eihheit Ampere Werkeln

 
Ampere-Definizion, de blau eihzeichnetn Krefte haum jewäus an Betrog 2 · 10−7 N.

1 Ampere is de Steakn vo an zeidli konstauntn elektrischn Straum, dea wos im Vakuum zwischn zwoa parallöön, unendli laungan, grodn Leitan mid an vanochlessigboa kloan kroasfeaming Queaschnitt und om Obstaund vo 1 m zwischn diesn Leitan a Kroft vo 2 · 10−7 Newton pro Meda Leitalängan heavuaruafn ded (vgl. magnetische Flussdichtn).

Schau aa Werkeln