Ollaheilignomd

(Weidagloadt vo Halloween)

Da Ollaheilignomd oda Halloween (aa Hallowe’en), is a Fest in da Nocht vua Ollaheilign, vom 31. Oktoba zum 1. Novemba. Halloween hoasst aa nix andas wia „Ollaheilignomd“. De heidnische Grundidee is, dass de Geista vo de doudn Ahnln in dera Zeit Kontakt mid de Nochfoarn afnehma.

A Kiabis ois Geist (in da USA: Jack-o’-lantern gnennt).
Oane vo de tippischn Maskn

Charaktaristik Werkeln

Halloween is a Mischung aus Heabst- und Heischbrauchdum, aus Maskian unde Geista vatreim. Es is a Unruahnocht so wia de Walpurgisnocht und de Rauhnächt (bsundas Silvester).

Zum Brauchtum ghean Masknumziag, Kiabis- und Ruamkepf ois auschniddane Frotzn (ois Latern mid oana Keazn drin) und Heischgäng fia Noscharein („trick or treat“). Trick or Treat hoasst weatle iwasetzt „Stroach oda Guadl!“ Und des bedeidt sovui wia: „Gib us wos Siass oda mia gem da Sauas!“ ('... spuin da an Stroach'). Beliabte Maskn-Gwanda san Fledamais, Vampir, Geista, Hexn, Skelett und so weida. De typischn Foarbm san schwoarz (Hexnfoarb), orange (von da Kiabisfoarb) und weiß (Geistafoarb).

Heakumft Werkeln

Es Wort Halloween (ejdare Schreibweis Hallowe’en) is zan easchtn Moi im 16. Joarhundat aftredn. Es is a schottische Variantn vom englischn All Hallows' Even ('evening'), wo de Nochd vua Ollaheilign (All Hallows' Day) moant.[1] De Phrasn All Hallows' gibts zwor scho im Oid-Englischn (ealra hālgena mæssedæg, mass-day of all saints), All Hallows' Even sejm is oba eascht anno 1556 aftauchd.[1] Wia ban Heiligomd is da Vuaomd vum Festdog gmoant. Es is a oide eiropäische und jidische Tradition, dass a Fest scho am Vuaomd onfongt.

Obwoi da Nama vom Kristndum heakimmt, wead oigmoa ognumma, dass Halloween heidnische Wuazln hod.[2]

Gschicht Werkeln

Halloween is vo irischn und schottischn Immigrantn in de Vaeinigtn Staatn oda Kanada brocht und durtn zum kommerzialisiatn Voiksfest worn. De weit vabroadte Moanung, dass Halloween vum kejtischn Fest Samhain obgloadt is, wead vo de Voikskundla vo da Uni Minga ois Legendn eingstuaft. De Wissnschoftla Helge Gerndt und Klaus Roth san da Onsicht, dass Halloween nix andasta is ois de oidn eiropejischn Traditiona vo Ollaheilign und Ollasejn.[3]

Halloween ois amerikanischa Kommerzimport wead in Bayern seit Ofong vo de 90a Joar gfeiad. De zgrundeliegendn Braich hods in Bayern owa scho friacha gem: As Spuin vo Stroach, as aushejn vo Ruam und Kiabis, de Wiedakumft vo de Doudn, usw. Des bstätigt de Vamuatung, dass de Wuazln vo Halloween aus Eiropa kemma, do owa a wengal vagessn worn san.

Beleg Werkeln

  1. 1,0 1,1 The Oxford English Dictionary, 2nd, Oxford: Oxford Univ. Press 1989, ISBN 0-19-861186-2
  2. Rogers, Nicholas (2002). "Samhain and the Celtic Origins of Halloween". Halloween: From Pagan Ritual to Party Night, pp. 11–21. New York: Oxford Univ. Press. ISBN 0-19-516896-8.
  3. Brauchtum im Heabst: Halloween Brauchtum im Heabst: Halloween (Memento des Originals [1] vom 22. Nóvémber 2013 im Internet Archive)   Info: Der Archivlink wurde automatisch eingesetzt und noch nicht geprüft. Bitte prüfe Original- und Archivlink gemäß Anleitung und entferne dann diesen Hinweis.@1@2Vorlage:Webachiv/IABot/www.religioeses-brauchtum.de

Literatua Werkeln

  • Dewald, Markus: Kelten – Kürbis – Kulte. Kleine Kulturgeschichte von Halloween; Stuttgart: Thorbecke, 2002, ISBN 3-7995-0106-1
  • Lisa Morton: The Halloween Encyclopedia; McFarland & Company, 2003 (englisch)

Im Netz Werkeln

  Commons: Halloween – Sammlung vo Buidl, Videos und Audiodateien