Vaoanigte Stootn

Stoot in Noadamerika
(Weidagloadt vo Vereinigte Staaten)

De Vaoanigtn Stootn vo Amerika (engl.: United States of America, kurz USA), in amtlicha Kuazform: Vaoanigte Stootn (engl.: United States, kuaz U.S.), umgangssprochle a: Amerika (engl. America), sand a Staat in Noadamerika, dea wo 50 Bundesstootn umfosst. Mitn Bundesstoot Hawaii und gloane Außenregiona hamds a a weng an Otei vo Ozeanien. D Hauptstod is Washington, D.C., de gresste Stod is New York City.

United States of America
Vaoanigte Stootn vo Amerika
Woispruch:
e pluribus unum (aus vuim oans)
In God We Trust (Af God vatrau ma. Ob 1956)
Amtssprache de facto Englisch
Hauptstadt Washington, D.C.
Staatsoberhaupt, zugleich Regierungschef Joe Biden
Fläche 9.826.675 km²
Einwohnerzahl 322.262.226 (01. Dez. 2015)[1]
Bevölkerungsdichte 33 Einwohner pro km²
Bruttoinlandsprodukt $13.487,2 Mrd (1.) (4. Quartal 2006)
Brutto­inlands­produkt pro Einwohner $44.825 (8.) (4. Quartal 2006)
Währung 1 Dollar (USD, $) = 100 Cents (¢)
Gründung 1787/89 (Vafossung)
Unabhängigkeit 4. Juli 1776 (vo Großbritannien)
National­hymne The Star-Spangled Banner
Nationalfeiertag 4. Juli (Independence Day)
Zeitzone UTC-5 bis UTC-10 (50 Bundesstaaten und D.C.)
Kfz-Kennzeichen USA
Internet-TLD .us, .gov, .mil
Telefonvorwahl +1

De Vaoanigtn Stootn hand as drittgresste Land auf da Wejd. Bevejkarungstechnisch mid eba 322 Milliona Eihwohna (2015) (noch China und Indien) und vo da Flächn her mid 9,83 Milliona Quadratkilomeda (noch Russland und Kanada). Duach de Eiwandarung vo Leid aus an Haufa vaschiene Lända hand de Vaoanigtn Staatn oas vo de ethnisch vuifejtigstn und muidikuituareistn Lända auf da Wejd.[2]

Auf Bundesebene hamd de Vaoanigtn Staatn koa gsetzliche Amtssproch (dafia in 31 Bundestaatn), Englisch is oba De-facto-Amtssproch. Am Siadwestn is Spanisch a nu recht stoag vabreit.

Voa eba 12.000 Joa hand vo Asien aus de Paläoindiana as noadamerikanische Festland a de heidign Vaoanigtn Staatn eigwandat. De Kolonialisiarung aus Eiropa is dann umara 1600 lousganga. De Vaoanigtn Staatn hand aus dreiza britische Kolonien entstandn, de wo se 1776 vom Muadaland Großbritannien unabhängig erklärt hamd. Duach d Eiwandarung aus Eiropa und duachs territoriale Expandian noch Westn und duach Industrialisiarung hod d USA am 19. Jh. schnei wejdpolitischn Einfluss griagt und is iaz de gresste Voikswiadschaft auf da Wejd.[3][4]

Eadkunde Werkeln

Grenzn und Ausdehnung Werkeln

 
Satellitnbeidl vo de 48 Zentralstaaten vo de USA (ohne Alaska und Hawaii)

De Vaanigtn Stootn hamd a gmoasame Grenz mit Kanada, de wos 8.895 Kilomeda lang is und oane mid Mexiko, de wos 3.326 Kilomeda lang is. De ganze Läng vo de US-Landesgrenzn hand 12.221 Kilomeda. D Kistnlinie an Atlantik, Pazifik und an Goif vo Mexiko hand insgsamt 19.924 Kilomeda.

As Land hod a Flächn vo 9.161.924 km², und a Wossaflächn vo 664.706 km²[5], wos dann a gesamts Staatsgebiet vo 9.826.675 km² ergibt.

De Noad-Siad-Ausdehnung zwischn da kanadischn und da mexikanischn Grenz hand eba 2.500 Kilomeda, de Ausdehnung zwischn am Atlantik und am Pazifik um de 4.500 Kilomeda. Da Hauptteil vom Land ligt etwa zwischn am 24. und am 49. neadlichn Breangrod und zwischn am 68. und am 125. westlichn Längengrod und is in vier Zeitzonen eiteild.

Geologie und Landschaft Werkeln

As Gebiet hod a recht a deitliche Gliadarung. De Gebiagszig wia d Kaskadenkettn, as Foitngebiag de Rocky Mountains und de Appalachen ziangand se oi samt vom Noadn an Siadn obe. Auf da Wedaseitn hand dann ausdehnde Wejda, a dene ernam Windschon dastreckand se dann druckane Landschoftn mid Wüstn und Gros (Prärien).

Klima Werkeln

 
Klimazonen vo de Vereinigtn Staatn

Da wichtigste Einfluss vom Klima is da polare Jetstream (da Polarfrontjetstream), der wos grouße Diafdruckgebiet vom Noadpazifik bringd. Wenn nochad dann de mid dene vo da atlantischn Kistn zamrumbend, na schneipts am Winter gscheid schwa. Wei koana vo de Gebiagsziag zwerckst valauft, dreibts an Schnä dann oft an Siadn obe. Dawei glangd am Noadn aufe bis Kanada d Summa Hitzn oiwei nu. De Gebiete zwischn de Gebiagsziag hamand desweng a houhe Temparaturundaschiede, a weng a Druckanheid, wo an Siadn und an Westn oiwei mehra zuanimmd. Am Noadn vo da Pazifikkistn rengds dann vui und hod oiwei an recht an Näbe. Am Goif vo Mexico umananda is scha a subtropischs Gebiet mid houhe Temparaduan und arana houha Luftfeichtn. Do rumbend dann a oft tropische Wiabestiam driba.

In Alaska hods a arktischs Klima, de Gebiag hand a de hächstn vo de Vaoanigtn Stootn (da Denali, 6.195 Meda). Hawaii mim Mauna Kea, der wos 4.205 Meda hou is, hod a tropischs Klima.

Nadua und Viecha Werkeln

 
Da Weißkopfseeadler is da Wappenvogl vo de Vaoanigtn Stootn.

De Gebiete vo da Ostkistn bis a de Großn Sään hand bis as 19. Joahundat stoag vom Woid prägt gwen, d Westkistn am gemäßigtn Rengwoid umananda teilweis mid brudal houhe Bam de wos iba 100 Meda hou sei kinnand. Vo dene Flächn hand grod nu a Boa, wia de Redwoods oda da Hoh-Rengwoid blim. Grouße Flächn hand heid bebaud oda zu Ocka gmocht woan, da gresste Teil hand iaz Nutzwejda. Wega da Landwiadschaft is a de druckan Groslandschoftn d Oatnvuifoit stoag zruckganga. Schutzgebiet und -maßnahma hamd oba ghoifa und vui vo de uma 17.000 Gefäßpflanzenoatn hod ma rettn kinna. Alloa scha auf Hawaii gibts 1.800 Bliatnpflanzn (Bedecktsamer), vo dene wos a Haufa endemisch is.[6]

Um de 400 Seigetier-, 750 Vegl- und 500 Reptilien- und Amphibienoatn und mehra wia 90.000 Insektenoatn hand do zum findn.[7] Seit 1973 gibts a Gsetz wos bedrohte Oatn schitzt, 58 Nationalparks und mehrane hundat andane Schutzgebiet hamd a grouße Oatnvuifoit, de wos im Gengsotz zu de MonoKuituan stengand wos sunst ibaroid hand.

Bundesstaatn Werkeln

 AlaskaHawaiiRhode IslandWashington, D.C.MaineNew HampshireVermontMassachusettsConnecticutNew YorkPennsylvaniaDelawareNew JerseyMarylandVirginiaWest VirginiaOhioIndianaNorth CarolinaKentuckyTennesseeSouth CarolinaGeorgiaFloridaAlabamaMississippiMichiganWisconsinIllinoisLouisianaArkansasMissouriIowaMinnesotaNorth DakotaSouth DakotaNebraskaKansasOklahomaTexasNew MexicoColoradoWyomingMontanaIdahoUtahArizonaNevadaWashingtonOregonKalifornienKubaKanadaBahamasTurks- und CaicosinselnMexiko

De Vaoanigtn Stootn bestengan aus 50 Bundesstootn. Alaska und Hawaii und de politisch ogschlossanan Außngebiet (zum Beispui Puerto Rico und Guam) liegn außahoib vom Kernland (continental U. S.).

S'Kernland umfosst 48 vo de 50 Bundesstaatn sowia an District of Columbia (Bundesdistrikt), de innahoib vo ana gemeinsamen Grenz liegn (sog. „lower 48“). Es liegt zwischn an 24. und 49. neadlichn Breitngrad und zwischn an 68. und 125. westlichn Längengrad und is in via Zeitzonen einteit. Im Norden grenzt s'Kernland af ana Läng vo rund 6.000 km an Kanada, im Siidn an Mexiko und an in Goif vo Mexiko.

Im Joah 1959 san aa de pazifische Inslgruppn Hawaii sowia s'nordwestlich glegane Alaska, dees iaba de 100 km broade Beringstraß an Russland grenzt, ois Bundesstaatn Tei vo de Vaoanigtn Staatn worn. Im Ostn liegt da Atlantische Ozean und im Westn da Pazifische Ozean. De Nord-Siad-Ausdehnung is ebba 2500 km. Zwischn Atlantik und Pazifik liegn rund 4500 km.

Bvejkarung Werkeln

D' USA san oane der multikulturellsten Staatn da Wejd, wos se a in da Untaschiedlikeit vo da Abstommung vo de Bewohner zoagt. Ois klassischa Einwanderungsstaat san fost olle Leit durt aus fremdn Staatn zuagroast, mit Ausnahme vo de Ureiwohner (de Indiana), und a heite no san de USA a beliebtes Zui fir Emigrantn.

 
De ethnische Aufteilung vo da USA

Ethnien und Eiwandaragruppm Werkeln

De easchtn Bewohner vom Land, Indianer („Native Americans“ oder „American Indians“). Heind hands oba grod nu um de 5 Prozent vo da Bvejkarung. Grod amoi in Alaska hamds an zwoastellign Prozentateil vo da Bvejkarung dotn. Andane Schwapunkte wos rechts stoag vadren hand wadn Oklahoma, Kalifornien, Arizona, New Mexico und South Dakota. Se buidn oba koa Einheit, se hamd undaschiedliche Kuituan, Sprochn und Religionen, ma undascheid bei erna a jeds Voik. Am ganzn Land gibts 562 Stämme (tribes) wo offiziell okennd hand, dazua kemmand dann nu 245 Gruppn, de wos momendan nu ned ois a oagna Stamm okennd hand.

De easchtn kolonialen Eiwandara aufs Land vo de Indiana hand Eiropäer gwen, eascht amoi Spanier, Franzosn und Engländer. Do dazua hand dann ab am 17. Joahundat nu Leid aus Westafrika, de wos fast oi samt unfreiwillig ois Sklavn umme kemma hand. Ab da Mittn vom 18. und nu mehra a da Mittn vom 19. Joahundat hand du nu a Haufa deitschsprochige und Iren dazua kemma. Späda hand nu Eiwandara aus andane eiropejsche Regionen dazua kemma, voa oim Idaliena, Skandinavier und Osteiropäer und osteiropejsche Juden. A da zwoatn Hejftn vom 19. Joahundat is dann zua arana Eiwandarung aus Ostasien und am Naha Ostn kemma. De hand zweckst wiadschaftliche Grind und a weils wenga da Religion oda da Politik vafoigt won hand kemma.

De Amerikana mi eiropejsche Voafohn buidnd heid 72 Prozent vo da Gsamtbvejkarung vo de Vaoanigtn Stootn. Afroamerikaner hand a wengal mehra ois wia 13 Prozent davo. Se lemand voa oim am Siadn und a de groußn Industriestädt am Noadn omad. Asiatische Eiwandara, wos zum gresstn Teil aus China, Japan, Korea, Indien und de Philippinen kemman, stejnd um de fimf Prozent vo da Bvejkarung. A da Voikszejung am Joa 2000 hamd eba 42,8 Milliona Leid ogehm, dass vo deitsche obstammand.

Am sidwestn vo de Vaoanigtn Staatn und Florida gibts an ganz an houha Anteil a da Bvejkarung vo lateinamerikanischa Herkunft, de wos „Hispanics“ oder „Latinos“ gnennd weand. Da Anteil ve dene a da Gsamtbvejkarung is a de letztn Joazehnt gscheid schnei (bis 2004 auf fast 13 Prozent) gwochsn, voi oim wei vui Lateinamerikana wenga da schlechtn wiadschaftlichn Log vo Mexiko an Noadn fliand. De mehran vo dene wohnand ois illegale Eiwandara und hoitn stoag an eanana Kuitua und Sproch fest.

Es bstengand recht schware Undaschied a da Sozialstrukdua zwischn da weißn und da schwoazn Bvejkarung. De Schwoazn hamd am Schnied a gleanas Eikommen, a kiazane Lemsdawoatung und a schlechtane Ausbildung. Se hand a eftas Opfa und Täta bei Morde und weand a eftas zum Doud vaurteild.

Bvejkarungsentwicklung Werkeln

 
Bvejkarungsendwicklung a de Vaoainigtn Stootn

Seit 1610 is Bvejkarung oiwei weida gwochsn. Gschatzt wiad, dass de Vaoanigtn Stootn bis as Joa 2025 a Bevejkarungszoi vo 158 Millionen Leid hod und 2050e hands dann scha bei mehra wia 408 Millionen leid.[8]

Seit 1790 schreibt d Vafassung fia, dass olle zeha Joa a Voikszählung gibt, an United States Census. An brudala Anteil am Bvejkarungszuawochs hamd d Eiwandara ghod. Mim [[Immigration and Naturalization Services Act of 1965]] is dann da Azoi vo de am Ausland auf d Wejd kemmane Leid auf as Vierfoche ogsting, auf 9,6 Million im Joa 1970 und auf rund 38 Millionen im Joa 2007. A de 1990a Joa is d Azoi vo de Eiwandara scha auf iba oa Million pro Joa ogsting. Am Joa 2000 is nocha da Ateil vo de am Ausland auf d Wejd kemman Leid bei 11,1 Prozent vo da Gsamtbvejkarung gleng.[9]

Census
Jahr
Bvejkarung

1770 2.148.100
1780 2.780.400
1790 3.929.214
1800 5.308.483
1810 7.239.881
1820 9.638.453
1830 12.866.020
1840 17.069.453
1850 23.191.876
Census
Jahr
Bvejkarung

1860 31.443.321
1870 38.558.371
1880 50.189.209
1890 62.979.766
1900 76.212.168
1910 92.228.496
1920 106.021.537
1930 123.202.624
Census
Jahr
Bvejkarung

1940 132.164.569
1950 151.325.798
1960 179.323.175
1970 203.211.926
1980 226.545.805
1990 248.709.873
2000 281.421.906
2010 308.745.538

Sproch Werkeln

De de-facto Sproch is Englisch. De Vaoanigtn Stootn hamd offiziell koa Amtssproch ned, grod oi vo de Bundesstaatn. Nemam englischn wernd Sprochn vo Indiana gred und de vo de eiropejschn Eiwandara. Am letztn Zensus hand 382 Sprochn festgsteid woan, vo dene hand 169e indianische Sprochn.

Am mehran wiad aussam englischn Spanisch gred. Andane heifige Sprochn hand dann nu Deitsch, Franzesisch, Chinäsisch, Koreanisch, Vietnamesisch und Polnisch. De Sprochn hoidn se teilweise iba mehrane Genarationa und oft famd se de Sprochn dann a regional, wia z. B beim Texasdeitsch. Fui Sprochgruppm ibalemd a in Stodviadl wo de Leid undarananda hausnd und midananda eana Sproch rend.

Sprochn wo vo mehra wia 1 Million Leid gred weand[10]
Sproch Ateil vo da Bvejkarung Sprecha
Englisch 80% 233.780.338
Olle ned englischn midananada
20% 57.048.617
Spanisch
(ohne Puerto Rico)
12% 35.437.985
Chinäsisch
0.9% 2.567.779
Tagalog 0.5% 1.542.118
Vietnamesisch 0.4% 1.292.448
Franzesisch 0.4% 1.288.833
Koreanisch 0.4% 1.108.408
Deitsch 0.4% 1.107.869

Religion Werkeln

D Regiarung vo de Vereinigtn Staatn registriad an Religionsstatus vo de Eihwohna ned. As United States Census Bureau seiba derf koi Frong zua Religionszuaghearigkeit ned stein, duad oba de Ergebnisse dazua vo andane Umfrong vaeffentlichn.[11] A na Umfrog vomPew Research Center 2007 hamd se um de 26,3 % vo da Bvejkarung ois evangelikale Protestantn bezeichnet, 23,9 % ois römisch-katholisch, 18,1 % ois Mainline Protestantn, 16,1 % hamd koa religiöse Ibazeigung agem (4 % hand Atheistn oda Agnostiker), 6,9 % gheand zu da traditionejn schwoazn protestantischn Kiacha, 1,7 % hand Mormonen und Judn, 0,7 % Zeugen Jehovas und Buddhistn, 0,6 % hand Mitglied vo na orthodoxn Kiacha und Muslime.[12]

82 % vo de Amerikana hamd se 2008 ois „religiös“ bezeichnet, 55 % ois „sehr religiös“. De Werte hand vagleichboa mid Mexiko. Fraun hand religiösa ois Mana. 54 % betn mindestns oa moi am Dog, a Wert, der wos in Polen bei 32, a da Tiakei bei 42 und in Brasilien bei 69 % ligt.[13]

Kriminalität und Justiz Werkeln

Laut am US Census Bureau hod d Kriminalitätsratn a de Vaoanigtn Stootn seit a boa Joar zuagnumma. 2004 hods nu bei 463 und 2005 bei 469 Gwoittatn pro 100.000 Eihwohna gleng, as Joa 2006 is auf 474 ogsting. Damit ligt d Kriminalitätsratn oba oiwei nu niadriga ois wia am Joa 2000, wos 507 gwoittäte Straftatn pro100.000 Eihwohna gehm hod. D Anzahl vo Mord und Doudschlog, lingand seit 2000 stabil zwischn 16.000 und 17.000 pro Joa.[14][15]

Wiadschaft Werkeln

Wiadschaftliche Sitatuion Werkeln

 
De New York Stock Exchange a da Wall Street.[16]

De Vaoanigtn Staatn hand mid am Bruttoinlandsprodukt (BIP) vo 16,9 Billion US-Dollar (3. Quartal 2013) de gresste Voikswiadschaft auf da Wejd und mid 51.163 US-Dollar (ca 37.000 Eiro) (2012)[17] as Land mid am wejdweid vierzehnt-hächstn BIP pro Kopf. Da Dienstleistungssektor hod eba 73 % vom realn BIP erwiadschaft, davo hand a Drittl am Banken-, Vasicharung- und Immobiliengschäft. As vaoabadnde Gweabe hod 23 % und d Landwiadschaft und da Bergbau knappe 1,6 % dazua beidrong.

As Wiadschaftswachstum is 2012 bei 2,8 % gleng,[18] d Inflationsratn bei 2,1 %. D Oabatslousnqoutn hod am Schnied 8,1 % bedrong[19].

Seit am Ronald Reagan hamds as Eigreiffa vom Staat auf d Wiadschaftsableif gach eigschränkt.[20] Fia a boa Wiadschaftsbereiche gibts oba nu oi staatliche Aufsichtn, wia z. B a da Stromversoagung, de Public Utility Commission vo de oazejna Bundesstaatn.

Da Import hod se 2007 auf Waren am Wead vo 1964,6 Milliadn Dollar belaufa, der Export auf 1149,2. Do draus hod se nochad a Handelsbilanzdefizit vo 815,4 Milliadn ergem. Dazua hand no Dienstleistunga am Wead vo 372,3 Milliadn importiert woan und 479,2 hand an Export ganga. Da Ibaschuss do draus vo 106,9 Mrd. hod nocha as Gesamtdefizit auf 708,5 Milliadn Dollar reduziat.[21]

Da Median fiaras Bruttoeikommen pro Joa vo de amerikanischn Haushoit is bei 43.389 Dollar gleng, es hamd oba eba 16 % vo olle Haushoit a Bruttoeikommen vo mehr wia 100.000 US-Dollar.[22] Dawei hamd de oban 20 % vo olle amerikanischn Haushoit mehra wia 88.030 US-Dollar brutto am Joa, wo as undane Fimftl wenga wia 18.500 vodeand hod.[23]

D Buidung und de ethnische Zuagherigkeit hamd an recht an stoagn Eifluss auf as Eikommen. Da Median fia as Bruttohaushoitseinkommen vo am asiatisch Haushoit is bei 57.518 US-Dollar gleng, bei schwoaze oba grod bei 30.134 US-Dollar.[22] Da gleiche Median is fia leid mid am High-School-Abschluss bei 25.900 US-Dollar gleng und bei Leid mid am akademischn bei 81.400.[24]

D Oamutsschwein is 2006 bei an Eikommen von 20.614 US-Dollar (15.860 Euro) im Joa fiara vierkepfade Familie gleng. Bei 10.294 US-Dollar (7920 Euro) is fiara alloa stehade Person gleng. 36,46 Million lemand und dera Grenz.[25]

Da amerikanische Mindestlohn ligt bei 5,15 US-Dollar pro Stund.

Staatshaushoid Werkeln

Da Staatshaushoid hod 2009 Ausgom vo 3,52 Billion US-Dollar umfosst, dem hand Einahma vo 2,1 Billion US-Dollar gengiba gstandn. Do draus gibt se a Haushoitsdefizit vo 9,8 % vom BIP.[26] Das Defizit 2009 betrug 1.416 Milliarden US-Dollar und das Defizit 2010 betrug 1.294 Milliarden US-Dollar.[27]

D Staatsvaschuidung vo de Vaoanigtn Staatn hod am Dezemba 2010 13,8 Billion US-Dollar oda 94,3 % vom BIP betrong.[28] De lokaln Schuidn belaufand se noch da US Debt Clock[28] vom Dezemba 2010 auf 1,7 Billion US-Dollar, de Schuidn vo de 50 Bundesstaatn auf eba 1,1 Billion US-Dollar. D Schuidn vo dene drei hand midananda dann bei 16,6 Billion US-Dollar bzw. 113,7 % vom BIP. Nochm US-Finanzministerium hod China 2010 US-Staatsanleihen fia 1,16 Billion Dollar und ist damid da gresste ausländische Gleibiga vo de Vaoanigtn Staatn.[29]

2006 hod da Anteil vo de Staatsausgom (in % vom BIP) de Bereiche:

Bekannte Städt Werkeln

 
De Stod New York vo da Staten Island Fährn aus gseng

Gschicht vo Amerika Werkeln

Friahgschicht Werkeln

In Alaska reichn de ejtastn gsichatn menchlichn Spuan 12.000 bis 14.000 Joa zruck. Zwischn 4000 und 1000 v. Kr. hod si de Vawendung vo Keramik, da Ackabau und verschiedne Foamen vo obgstufta Sesshoftigkeit entwicklt.

A dichtare Indiana-Bevejkarung hods um de Grossn Seen, om Mississippi, om Atlantikufa und im Sidwestn gem. Om Mississippi und om Ohio san komplexe Gmoawesn entstondn, de wo oba schon voa da Okunft vo de Eiropeja zgrund gonga san. Im Sidwestn san gressare Lehmbausiedlunga (Pueblo-Kuitua) entstondn, Bautn mit bis zu 500 Zimman. Gugaruz und Kirbis san obaut woan und ma hod aa Feanhondl betriem, so wia aa on de Grossn Seen. Um de Seen san Indiana-Konfedarationen enstondn, beispuisweis da Irokesn-Bund.

De Kolonialisiarung Werkeln

As Gebiet vo de heitign USA is vor Joatausndn durch d Vorgänga vo de spodan Indianastämm bsiedelt worn. De Gschichtsschreibung hod eascht mit da Okumft vo de eiropejschen Siedla im 16.Joahundat ogfanga. Mit de Siedla san aa Kronkheitn eingschleppt woan, de wo de Indiana-Bevejkarung stoak dezimiat hom. Wia stoak is unkloa. Vui Stämme san vaschwundn, ohne dass mit de Eiropäa in Beriarung keman waradn. Friara hod ma de Urbevejkarung bei da Okumft vo de Eiropäa auf 1 Million gschätzt, des Smithsonian Institute hod de Schätzung heit auf drei Milliona vadreifocht. Vom oft zitiatn menschnlaan Kontinent hod dahea koa Red sei kena. De diversn Indianakriag mit de Siedla hom de Bevejkarung no amoi drastisch dezimiat. Da Pejzhondl, den wo de Eiropäa eingfiat hom, hod zeascht an positivn Effekte auf de Indiana ghobt (de wo am Ofong de Hauptobieta woan), owa in Vabindung mitn Woffnhondl zletzt an aa an negativn (indianische Vejkawondarunga, vaheerende Kriag zwischn de Stämme etc.).

De easchte eiropejsche Siedlung afm heiting US-Gebiet is 1565 vo de Spania in St. Augustine in Florida grindt worn. De politische Gschicht vo da USA hod oba eascht mit de 13 Kolonien vo de Englända und da Bsiedlung na da Grindung vo Jamestown in Virginia im Joa 1607 ogfangt. A d Okumft vo da Mayflower in Plymouth Colony (spoda mit da Massachusetts Bay Colony zu Massachusetts zammgfügt) im Jahr 1620 guit oi wichtigs symbolischs Datum. Schwedsche Kolonien an da Delaware-Bucht und holländische Siedlunga um New York (domois Nieuw Amsterdam) worn dageng ned vo Daua oda san vo de Englända eignumma worn.

A dauahofte politische Bedeitung hom aussa dena Britn nua de Frazosn und de Spaniea eareicht.

11. September 2001 Werkeln

Kuitua Werkeln

 
De Freiheitsstatue wead wejdweit ois Symboi fia de USA und fia Freiheit, Demokratie und Chancenreichtum ogseng.[31]

De amerikanische Kuitua is duach ethnische Traditiona und duach untaschiedlichste Einwondaragruppm prägt woan. Zeascht woa des a Nemeinonda vo Paralellgsejschoftn. Eascht in de 1930 Joa hod si duach de Massnmedien aa a vabindende amerikanische Populeakuitua entwicklt, de wo si im Lauf vom 20. Joahundat imma steaka profiliat hod.

De Amerikanische Kuitua guit ois de individualistischte vo da gonzn Wejd.[32] In den USA san de meisdn Männa aus hygnischn grindn beschnitdn, Kuaz noch da Gburt werd des gmacht, des ghört zua kuitua[33].

Indigene Kuitua Werkeln

Innahoib vo de indigenen Kuituan gibts riesige Untaschiede; ned nua zwischen Indianan, Eskimos und hawaiianischn Uaeinwohnan, sondan voa oim aa innahoib vo da indianischn Kuitua.

Musi Werkeln

 
Dizzy Gillespie, 1955

Wos de Musi betrifft, so kimmt aus Amerika a wichtiga Beitrog zua Wejdkuitua. Jazz guit ois easchte "amerikanische" Musifoam, dazua hod aa da Blues und de Country Musi amerikanische Wuazln. Aus da Kombination vo de Musistui is in de 1950 Joa da Rock ’n’ Roll entstondn. De Musikuitua is oanzigoatig und buid de Grundlog vo da populean Musikuitua vo da gonzn westlichn Wejd.

Feiadog Werkeln

Feiadog san in da USA voa oim patriotisch und ned religes motiviat. Feiadog san aa ned oigmoa orbatsfrei, sondan des wead im jeweilign Orbatsvatrog greglt.

Literatua Werkeln

Schau aa Werkeln

Im Netz Werkeln

  Commons: USA – Sammlung vo Buidl, Videos und Audiodateien
  Wikimedia-Atlas: Vaoanigte Stootn – geografische und historische Koartn

Beleg Werkeln

  1. Offizieller monatlicher Schätzwert der US-Zensusbehörde. (Memento des Originals [1] vom 28. Óktówer 2013 im Internet Archive)   Info: Der Archivlink wurde automatisch eingesetzt und noch nicht geprüft. Bitte prüfe Original- und Archivlink gemäß Anleitung und entferne dann diesen Hinweis.@1@2Vorlage:Webachiv/IABot/www.census.gov Siehe auch die laufend aktualisierte Bevölkerungsuhr
  2. J.Q. Adams, Pearlie Strother-Adams: Dealing with Diversity. Kendall/Hunt, Chicago 2001, ISBN 0-7872-8145-X.
  3. United States. International Monetary Fund. Abgerufen am 16. Aprü 2013.
  4. World Economic Outlook Database. International Monetary Fund. September 2011. Abgerufen am 11. Septemba 2011.
  5. US Census Bureau – Density Using Land Area For States, Counties, Metropolitan Areas, and Places
  6. Dazu Plants, National Biological Service (PDF, 888 kB)
  7. Global Significance of Selected U.S. Native Plant and Animal Species, in: Sustainable Development Indicators, 2007
  8. http://www.pdwb.de/kurz_usa.htm
  9. Immigration Worldwide: Policies, Practices, and Trends. Uma A. Segal, Doreen Elliott, Nazneen S. Mayadas (2010). Oxford University Press US. p.32. ISBN 0-19-538813-5 (englisch)
  10. United States. Modern Language Association. Abgerufen im September 2, 2013.
  11. Census.gov. Archiviert vom Original [2] am 11. Juli 2010; abgerufen am 13. April 2013.
  12. Pew Forum on Religion & Public Life U.S. Religious Landscape Survey, 2007
  13. http://pewglobal.org/ The Global Attitudes Project (Memento des Originals [3] vom 31. Mai 2013 im Internet Archive)   Info: Der Archivlink wurde automatisch eingesetzt und noch nicht geprüft. Bitte prüfe Original- und Archivlink gemäß Anleitung und entferne dann diesen Hinweis.@1@2Vorlage:Webachiv/IABot/pewglobal.org, PDF 484 kB.
  14. o. V.: USA Statitics in Brief – Government, Social Welfare and Law Enforcement. Abgerufen am 18. Mai 2009.
  15. Census.gov – Crimes and Crime Rates. Abgerufen am 17. April 2013.
  16. Market highlights for first half-year 2010 (PDF; 318 kB) World Federation of Exchanges. Archiviert vom Original [4] am 22. Juli 2013. Abgerufen am 22. Novemba 2012.
  17. United Nations Statistics Division, National Accounts Main Aggregates Database
  18. Bureau of Economic Analysis – Bundesagentur für Wirtschaftliche Studien
  19. Bureau of Labor Statistics – Bundesagentur für Arbeitsmarktstatistiken
  20. Zur US-Wirtschaftspolitik (November 2008): Länderbericht des Auswärtigen Amtes: Vereinigte Staaten – Wirtschaftspolitik (Memento des Originals [5] vom 9. Dezémber 2014 im Internet Archive)   Info: Der Archivlink wurde automatisch eingesetzt und noch nicht geprüft. Bitte prüfe Original- und Archivlink gemäß Anleitung und entferne dann diesen Hinweis.@1@2Vorlage:Webachiv/IABot/www.auswaertiges-amt.de
  21. US Census Bureau – US-Zensusbehörde „U.S. International Trade in Goods and Service“. Archiviert vom Original [6] am 20. Feba 2014; abgerufen am 26. Februar 2014.
  22. 22,0 22,1 Zensusbehörde, Rasse und Einkommen. Archiviert vom Original [7] am 29. Oktoba 2006. Abgerufen am 20. Oktoba 2006.
  23. Zensusbehörde, Verteilung von Privateinkommen. Archiviert vom Original [8] am 21. Juli 2011; abgerufen am 29. Juni 2006..
  24. Zensusbehörde, Bruttoeinkommen und Bildung (PDF; 250 kB) Archiviert vom Original [9] am 19. Oktoba 2006. Abgerufen am 20. Oktoba 2006.
  25. US Census Bureau – US-Zensusbehörde „Income, Poverty, and Health Insurance Coverage in the United States: 2005“
  26. 26,0 26,1 26,2 The World Factbook The World Factbook (Memento des Originals [10] vom 25. Dezémber 2018 im Internet Archive)   Info: Der Archivlink wurde automatisch eingesetzt und noch nicht geprüft. Bitte prüfe Original- und Archivlink gemäß Anleitung und entferne dann diesen Hinweis.@1@2Vorlage:Webachiv/IABot/www.cia.gov
  27. welt.deUSA nähern sich neuem Rekord-Defizit vom 27. Jenna 2011
  28. 28,0 28,1 US Debt Clock
  29. sda/Reuters, 2011: USA tiefer in der Schuld Chinas als angenommen. US-Finanzministerium korrigiert frühere Angaben deutlich nach oben in Neue Zürcher Zeitung vom 1. März 2011, abgerufen am 2. März 2011.
  30. Der Fischer Weltalmanach 2010: Zahlen Daten Fakten, Fischer, Frankfurt, 8. September 2009, ISBN 978-3-596-72910-4
  31. Statue of Liberty. In: World Heritage. UNESCO. Abgerufen im 2011–10–20.
  32. Individualism. Clearly Cultural. Abgerufen am 28. Feba 2009.
  33. https://www.tagesspiegel.de/politik/in-den-usa-ist-es-routine-6396283.html